Meer dan de helft van de pensioenfondsen rapporteert in het jaarverslag niet op correcte wijze over de gemaakte kosten, blijkt uit een analyse door de AFM van 166 jaarverslagen. Ook de toelichting op de kosten is soms erg beperkt. Transparantie is volgens de toezichthouder belangrijk vanwege het nieuwe pensioenstelsel.
Van de onderzochte pensioenfondsen blijken 90 de gemaakte kosten niet op de juiste wijze in het jaarverslag opgenomen te hebben. De gemaakte fouten variëren. Soms ontbreken de verplichte cijfers, maar vallen ze indirect wel af te leiden. In een op de vijf jaarverslagen ontbreekt bepaalde verplichte informatie over kosten in zijn geheel. De wet schrijft gedetailleerd voor hoe pensioenfondsen moeten rapporteren over hun kosten.
Door de ondermaatse kostentransparantie is het lastig te duiden waarom het ene fonds beduidend hogere kosten maakt dan het andere. Naast de analyse van de 166 jaarverslagen over 2019 voerde de AFM ook gesprekken met pensioenfondsen, de Pensioenfederatie en aanbieders van kostenbenchmarks.
Negen miljard aan kosten
Alle pensioenfondsen tezamen maken ongeveer 9 miljard euro aan kosten per jaar: voor bedrijfsvoering, vermogensbeheer en transacties. Dat komt neer op bijna 0,6% van het totaal belegde pensioenvermogen. Maar de kosten per deelnemer verschillen soms sterk tussen pensioenfondsen. “Voor bovengemiddelde kosten kan een goede reden zijn, een hoger serviceniveau bijvoorbeeld”, zegt Jos Heuvelman, bestuurslid van de AFM. “De snelheid van klachtenafhandeling, de mate van persoonlijk contact, complexere beleggingen, het bewust spreiden van risico’s of het najagen van hogere rendementen: het kunnen allemaal redenen zijn voor hogere kosten. Juist daarom is het belangrijk dat pensioenfondsen daar transparant over zijn. Dat onderschrijft de pensioensector zelf ook.”
De Pensioenfederatie heeft bijvoorbeeld concrete aanbevelingen opgesteld voor het rapporteren en het geven van een gedegen toelichting. Toch legt nog geen kwart van de fondsen in het jaarverslag een relatie tussen kosten en serviceniveau of complexiteit van de pensioenregeling. En minder dan een derde maakt duidelijk hoe vermogensbeheerkosten samenhangen met hogere risico’s en rendementen. Dergelijke informatie kan belanghebbenden van het fonds helpen bij een goed oordeel over de hoogte van de kosten en het stellen van de juiste vragen, concludeert de AFM.
Nieuw pensioenstelsel
De AFM roept pensioenfondsen op in hun jaarverslagen over 2020 de wettelijke regels voor kostentransparantie goed te volgen en geeft ze daarvoor in de rapportage praktische handvatten mee. De toezichthouder vindt kostentransparantie mede van belang vanwege de komst van het nieuwe pensioenstelsel. Daarin worden gemaakte kosten door fondsen direct in mindering gebracht op het persoonlijk gereserveerd pensioenvermogen van deelnemers. Zij zien die kosten jaarlijks terug in hun Uniform Pensioenoverzicht (UPO).
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
