Dorine van Basten, Directeur HDN
Het Hypotheken Data Netwerk (HDN) bestaat op de kop af twintig jaar. Directeur Dorine van Basten blikt terug én vooruit.
HDN is inmiddels gemeengoed in het overgrote deel van de hypotheekketen in Nederland. Hoe anders was dit twintig jaar geleden toen post en fax nog de enige manieren waren voor adviseurs en aanbieders om te communiceren tijdens het aanvraagproces. Vijf hypotheekverstrekkers namen toen het initiatief tot het oprichten van de coöperatieve vereniging HDN, met als doel te komen tot elektronische communicatie volgens uniforme standaarden.
Dorine van Basten is sinds drie jaar directeur van HDN, maar was twintig jaar geleden toevalligerwijze ook betrokken bij het prille begin van het datanetwerk. “Ik werkte in 1994 nog als hypotheekadviseur bij een vestiging van Huis & Hypotheek. We waren een van de eersten die een digitaal hypotheekaanvraagformulier via HDN opstuurden. Dat ging nog via zo’n ouderwets inbelmodem.”
Glimlachend: “En vervolgens maar hopen dat het aankwam bij de ontvanger. Je kreeg toen namelijk nog geen ontvangstbevestiging. In het begin belden we na het versturen daarom voor de zekerheid altijd even met de aanbieder. Vanaf het begin zagen we ook de voordelen: de snelheid, het minimaliseren van fouten en het verlagen van de bedrijfskosten.”
Ontwikkelingen
In de daaropvolgende jaren groeide HDN langzaam, maar gestaag. In de jaren 2007 en 2012 vonden vooral belangrijke ontwikkelingen plaats: HDN werd ook geschikt gemaakt voor hypotheek-gerelateerde producten, zoals levensverzekeringen en kredieten. Naast de digitale aanvraagformulieren konden bovendien ook dossierstukken worden verstuurd. Ook het aantal leden en gebruikers maakte in die jaren een flinke groei door.
De financiële crisis zorgde wel voor een terugval in de ledenaantallen, omdat men zich toen terugtrok uit de Nederlandse hypotheekmarkt. Daarentegen heeft de financiële crisis, door de druk op procesefficiëntie en kostenverlaging, voor het overall berichtgebruik door de overgebleven leden en gebruikers, HDN ook de wind in de zeilen gezet.
Momenteel kent de vereniging 28 leden, bestaande uit hypotheekverstrekkers en aanbieders van levensverzekeringen en kredieten. Daaronder bevindt zich onder andere de nieuwe aanbieder Tellius. Een aantal andere partijen, waaronder Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V., loopt zich warm om nog dit jaar lid te worden. Van Basten verwacht 2014 af te sluiten met 32 leden. Onder de overige gebruikers bevinden zich inmiddels 28 serviceorganisaties en IT-leveranciers en ongeveer 3.800 intermediairs.
“Eigenlijk is er geen enkele adviseur in Nederland meer die nu nog papier gebruikt voor de hypotheekaanvraag. HDN registreert nu circa 75% van alle hypotheekofferte-aanvragen in Nederland. Voor het grootste gedeelte komt dit doordat we één belangrijke aanbieder missen: de Rabobank. Dochterbedrijf Obvion is wel lid, omdat het de intermediaire distributie binnen de Rabo Groep voor zijn rekening nemen.”
Zelfwerkzame consument
HDN begon als ondersteuning in de communicatie tussen adviseur en aanbieder. Dorine van Basten verwacht dat ook de consument in de nabije toekomst meer en meer een rol gaat spelen in dit proces.
“Sinds het provisieverbod beseffen adviseurs dat hun toegevoegde waarde echt in de adviesrol ligt. Het invullen van persoonlijke gegevens van de klant hoort daar lang niet altijd bij. Consumenten krijgen meer interesse om zelfwerkzaam te zijn, zeker als ze daarmee de adviesrekening omlaag kunnen brengen. Uiteraard geldt dit niet voor alle consumenten; sommige mensen blijven het prettig vinden als hun adviseur hen al het werk uit handen neemt. Als adviseur moet je dus verschillende bedieningsconcepten hebben klaarliggen om hierop in te spelen. HDN faciliteert dit. De stekkers liggen klaar; adviseurs en aanbieders hoeven ze er alleen nog maar in te steken.”
In de praktijk betekent dit dat een adviseur zijn klant bijvoorbeeld toe kan staan om bepaalde acceptatiedocumenten zelf te uploaden.
Brondata
Ook HDN zelf kan nog veel doen om het aanvraagproces te verkorten en te vereenvoudigen, stelt Van Basten. “In de ideale situatie zou HDN veel benodigde gegevens op het aanvraagformulier al van tevoren in kunnen vullen door koppelingen te maken met instanties als de Belastingdienst en Calcasa. Door directe brondata toe te voegen aan de hypotheekaanvraag zou dit in de toekomst kunnen leiden tot een ‘hypotheekofferte zonder voorbehouden’. Immers, alle benodigde data zijn op voorhand al gecontroleerd door de aanbieder.”
HDN heeft de eerste bronnen al aan zijn netwerk gekoppeld: Kadaster, Calcasa, NBWO en NWWI. Op korte termijn worden deze bronnen uitgebreid met inkomensbronnen en kredietwaardigheidsbronnen. Voor bepaalde brondata blijft het echter vanwege de privacywetgeving een uitdaging om dit voor elkaar te krijgen. Van Basten: “Het zou eigenlijk gewoon mogelijk moeten zijn dat een klant zijn adviseur of aanbieder toestemming geeft om (eenmalig of tijdelijk) bij de benodigde gegevens te komen, maar de wetgeving is nu zo rigide dat dit momenteel nog niet mogelijk is.”
Verbreding
Wat wél mogelijk is, is het zo veel mogelijk inperken van de benodigde gegevens op een aanvraagformulier. “Gezien het beperkte aantal hypotheeksoorten dat tegenwoordig verstrekt wordt, hoef je eigenlijk geen zeshonderd velden meer in te vullen om een goed oordeel te kunnen vellen over een aanvraag”, aldus Van Basten.
“Momenteel bekijken wij in samenspraak met alle partijen hoe we dit zo effectief mogelijk kunnen aanpakken. Overigens zien we, mede doordat het aantal hypotheekmogelijkheden beperkter wordt, dat de hang naar muteren van de bestaande hypotheek groter is geworden in de markt. Hier spelen we vanaf volgend jaar ook op in met een toepassing door middel van het mutatiebericht.”
Dorine van Basten herkent nog een laatste trend in de markt: “Hypotheekklanten hebben als gevolg van de terugtrekkende overheid behoefte aan verbreding van het advies. Het zou logisch zijn als HDN daarin meegaat. Wij zullen altijd de markt blijven faciliteren zoals we nu doen, alleen zal onze rol daarin verbreden. Dit doen wij in nauw overleg met SIVI, het standaardisatie-instituut in de verzekeringssector.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
