In zijn maandelijkse column op de Adfiz-website schrijft directeur Enno Wiertsema over (het ontbreken van) maatwerk bij hypotheken.
Wiertsema: “ ‘Niet omdat de dingen moeilijk zijn, durven wij niet, maar omdat wij niet durven zijn de dingen moeilijk’, dat zei de Romeinse filosoof, staatsman en stoïcijn Seneca. En dat is exact wat de crux is als we het hebben over maatwerk bij hypotheken. De enige reden waarom het voor jongeren, ouderen, duurhuurders et cetera moeilijk – zo niet onmogelijk – is om een huis te kopen en zo vermogen op te bouwen, is omdat aanbieders niet durven; en dat heeft niets te maken met klantrisico’s. Aanbieders verschuilen zich achter complianceregels die het zogenaamd onmogelijk maken om een hypotheek te verstrekken, terwijl het wél veilig kan. Het is onrecht wat deze groepen consumenten wordt aangedaan.”
Richting en duidelijkheid
“Begrijp me niet verkeerd; ik heb het al vaker gezegd: het is goed dat er zoiets is als een verstrekkingsnorm, die richting en duidelijkheid geeft. En het is goed dat de AFM erop toeziet dat geldverstrekkers deze op een juiste en zorgvuldige manier naleven. En als dat niet het geval is, dat de toezichthouder hen daarop aanspreekt en van ze verlangt dat ze hun beleid – of de vertaling ervan naar de praktijk – op orde brengen. En dat, het ontbreken van duidelijk en helder beleid, is ook exact wat de AFM vorig jaar in haar brief heeft aangekaart. Hierin waarschuwde de toezichthouder voor ‘risico’s op overkreditering als de acceptant voornamelijk leunt op verklaringen van de klant dat de hypotheek betaalbaar is’ en stelde ze dat ‘duidelijkheid in criteria ontbreekt’. De brief eindigde met de dringende oproep dat elke hypotheekverstrekker het ‘hypothekenacceptatiebeleid kritisch aan deze bevindingen spiegelt en het beleid waar nodig aanscherpt’.”
Maatwerk
“Maar come on, een aanwijzing of aanscherping van de toezichthouder kan toch niet betekenen dat we dan maar helemaal stoppen met maatwerk? En hele groepen consumenten in de kou laten staan omdat we – ook al weten we dat het betaalbaar is – ons verschuilen achter het excuus dat het niet haalbaar is omwille van de regels? Want dat is niet wat de AFM heeft beoogd. We zouden met z’n allen volwassen en professioneel genoeg moeten zijn om na de eerste schrik onszelf weer op te pakken. En te onderzoeken en begrijpen wat de AFM nu werkelijk gezegd heeft, daarmee aan de slag gaan en er beter van worden.”
Idiote eisen
“Maar helaas, het gaat nog niet beter. Adviseurs moeten nog te vaak leuren en sleuren om maatwerk voor elkaar te krijgen. En moeten aan de meest idiote eisen voldoen en onnodige vragen beantwoorden, zoals extra garanties voor een ondernemer met buffers. Of dure taxatierapporten voor hypotheken met minder dan 50% van de WOZ-waarde. Of een hypotheek komt niet rond omdat de aanvrager te oud is, ook al leidt de nieuwe hypotheek tot een lagere maandlast. Dit kan zo niet langer; maatwerk moet beter gefaciliteerd worden. En dat kan alleen als geldverstrekkers gaan redeneren en werken vanuit heldere principes waaraan kan worden getoetst. Maar die principes of je wel of niet van de norm kunt afwijken en binnen welke kaders moeten van de aanbieders zelf komen. Dat is namelijk het hele idee van de verstrekkingsnorm; die is richtinggevend en er mág dus van worden afgeweken.”
Klantbelang
“We hebben het al jaren lang over klantbelang centraal in onze sector. Maar wat we nu zien is dat het belang van de klant en gemakzucht aan aanbiederszijde tegenover elkaar staan. Beste aanbieder, waar kies jij voor?”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
