Volgens Nederlandse banken is de vraag naar woninghypotheken in het derde kwartaal van 2019 gestegen ten opzichte van het kwartaal daarvoor, meldt DNB. Deze stijging is echter fors lager dan de gerapporteerde vraagtoename de afgelopen periodes. Daarnaast hebben banken de afgelopen drie maanden de acceptatiecriteria, d.w.z. de door banken gehanteerde interne richtlijnen voor de toekenning van kredieten, verder versoepeld voor hypotheken.
De krapte op de Nederlandse woningmarkt en de toenemende concurrentie van niet-banken als hypotheekverstrekkers zijn mogelijke verklaringen voor beide ontwikkelingen. Deze uitkomsten blijken uit de meest recente driemaandelijkse Bank Lending Survey (BLS) van de toezichthouder, waarin percepties van een aantal van in Nederland gevestigde banken over hun kredietverlening aan huishoudens en bedrijven in het eurogebied worden geïnventariseerd, evenals de acceptatiecriteria die zij daarbij hanteren.
Vraagstijging
In het derde kwartaal van 2019 meldt 14% van de Nederlandse banken een stijging in de vraag naar woninghypotheken. Als relevante factoren voor de vraagtoename worden onder andere het gegroeide consumentenvertrouwen en het algemeen (lage) niveau van rentetarieven genoemd. De vraagstijging is echter minder gedragen dan het afgelopen jaar, want tussen het tweede kwartaal van 2018 en het tweede kwartaal van 2019 schommelde het aandeel van banken dat een toename in de hypotheekvraag rapporteerde rond 50%.
Hypotheekvraag
Verder verwachten banken dat de toename van de hypotheekvraag het komende kwartaal groter zal zijn ten opzichte van de afgelopen periode: voor het vierde kwartaal van 2019 voorziet per saldo 32% van de banken een stijging in de vraag naar hypothecaire leningen.
Versoepeling
30% van de banken geeft een versoepeling in acceptatiecriteria voor woninghypotheken aan in het derde kwartaal van 2019. De toegenomen concurrentie op de hypotheekmarkt, voornamelijk van niet-banken, en een lagere risicoperceptie van banken worden genoemd als factoren die hierop invloed hebben gehad. Versoepelde acceptatiecriteria betekenen dat banken een ruimer beleid toepassen voor het toekennen van kredieten, bijvoorbeeld door minder eisen te stellen waaraan de kredietnemer moet voldoen, zoals de inkomenspositie en aard van het dienstverband. Ook voor het vierde kwartaal voorziet 30% van de banken een verdere versoepeling van de criteria voor hypothecaire leningen. Deze mate van versoepeling is in lijn met de gerapporteerde ontwikkeling van acceptatiecriteria in de afgelopen twee jaar.
Krapte
De krapte op de Nederlandse woningmarkt is een mogelijke verklaring voor zowel de daling in de vraagtoename als de versoepeling van acceptatiecriteria. Er staan minder woningen te koop waardoor het aantal afgesloten transacties is gedaald en de vraag naar hypothecaire leningen minder sterk is gestegen dan in afgelopen periodes het geval was. Bovendien is sprake van een toenemende rol van niet-bancaire kredietverstrekkers, zoals pensioenfondsen, verzekeraars en beleggingsinstellingen. Dit zorgt ervoor dat de vraag naar woninghypotheken minder via banken loopt.
Beleidsverruiming
Als antwoord op de daling van het aantal woningtransacties en de oplopende concurrentie van niet-kredietinstellingen, lijken banken te proberen hun positie op de hypotheekmarkt te versterken. Dit doen zij onder andere door een beleidsverruiming van hun acceptatiecriteria in dit marktsegment door te voeren, wat zich vertaalt naar soepelere criteria voor hypotheekverstrekking.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
