“Het afgelopen anderhalf jaar hebben we ons vooral gericht op aflossingsvrije hypotheken. In 2020 richten we ons naast aflossingsvrij meer op het risico op overkreditering. Dit risico zien we op de hypotheekmarkt in verschillende vormen en bij kwetsbare groepen.” Dat schrijft Natalie Aartsen (foto), Hoofd Lenen, Sparen en Retailbeleggen bij de AFM, in een blog op de site van de toezichthouder.
Aartsen: “Recente ontwikkelingen zoals de coronacrisis laten zien hoe snel huishoudens, in kwetsbare situaties, geraakt kunnen worden door onvoorziene omstandigheden. En als de coronacrisis nog lang aanhoudt, kan dit wellicht ook leiden tot een daling van de huizenprijzen. Hierdoor kunnen huizen opnieuw onder water komen te staan. Dit toont des te meer aan hoe belangrijk het is om verantwoord om te gaan met kredietverlening. Hieronder de drie belangrijkste risico’s bij overkreditering.”
Verzilverhypotheken en ouderen
“Door de overwaarde op de woning te verzilveren kunt u uw gedroomde vakantie boeken of uw pensioen aanvullen en toch in uw huis blijven wonen. Hoe mooi is dat? Een verzilverhypotheek kan prima invulling geven aan een behoefte. Toch heeft dit onze aandacht. Verzilverhypotheken lijken bedoeld voor mensen met een laag pensioeninkomen en weinig tot geen eigen vermogen, maar wel met geld in stenen. Voor deze groep is het belangrijk dat aanbieders goed in kaart brengen waar zij het geld tijdens hun leven voor willen inzetten en of ze bijvoorbeeld geld hebben begroot voor huisonderhoud. En wat gebeurt er bij een eventuele nieuwe woningmarktcrisis? Blijven zij dan met een restschuld zitten? Wij willen dat aanbieders hier goed over nadenken bij het ontwikkelen van hun producten.”
Verduurzaming van de woning
“Het kabinet heeft in de Miljoenennota 2019 de intentie uitgesproken de kosten voor klimaatbeleid voor de samenleving betaalbaar te houden. Maar dat betekent nog altijd ‘kosten’. Kosten voor isolatie, een warmtepomp of zonnepanelen die niet elk gezin zomaar kan betalen. Dat consumenten de mogelijkheid wordt geboden om hiervoor extra te lenen (in de vorm van een lening of verduurzamingshypotheek) lijkt dan een aantrekkelijke optie. Als dit mag boven de huidige leennormen, wordt het echter risicovol. Die leennormen zijn erop gericht dat huishoudens naast hun betalingsverplichtingen voor het geleende, voldoende financiële ruimte overhouden om te voorzien in hun levensonderhoud. Als meer wordt geleend, komt dit in het gedrang.”
Overkreditering bij starters
“Mijn laatste punt gaat over een andere kwetsbare groep: starters. Veel starters op de huizenmarkt voelen door de stijgende huizenprijzen de noodzaak maximaal te lenen. Wij zien dat de hoge huizenprijzen ervoor zorgen dat aanbieders voor starters vaker gebruik maken van de uitzonderingsregels die de wet biedt. Het is risicovol als die uitzonderingen gebaseerd zijn op onjuiste informatie. Adviseurs en aanbieders moeten dan wel goed doorvragen naar bijvoorbeeld een studieschuld, erg oppassen voor variabele (niet vaste) inkomensbestanddelen en niet zomaar uitgaan van een inkomensstijging. Dit zodat deze starters later niet geconfronteerd worden met hoge lasten die ze bij nader inzien niet kunnen betalen.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
