Welke impact heeft corona op de hypotheekbranche?

De uitbraak van het Corona-virus zal de Nederlandse economie flink raken, voorspelt het CPB. Ook de hypotheekmarkt krijgt daar een tik van mee. Liggen er ergens nog advieskansen?

Het woningtekort heeft een stuwend effect op de prijzen, wat voorkomt dat de LTV al te snel verslechtert en huizen onder water komen te staan.

Auteur: Douwe van Zelm, directeur van Hypotheekberekenen.nl en van TotalWebBoost

Heel Nederland kijkt met spanning naar de ontwikkelingen rondom het Corona-virus. Komen er nog meer maatregelen vanuit de overheid? Vlakt het aantal nieuwe besmettingen misschien af en hoe lang kan de gezondheidszorg het aan? Duidelijk is wel dat de economie inmiddels flinke schade oploopt. Sectoren als de reisbranche, horeca en bloemen worden hard getroffen en beïnvloeden op hun beurt weer andere branches. Het CPB voorspelde vanmorgen een krimp van de economie en oplopende werkloosheid. Hoe veel krimp en hoe veel werkloosheid hangt mede af van hoe lang Nederland ‘plat ligt’.

Aantal aanvragen duikelt omlaag

Dit alles zorgt voor een deuk in het vertrouwen van consumenten. Grote uitgaven, zoals de aankoop van een woning, worden uitgesteld. En dat heeft z’n weerslag op de hypotheekmarkt en dus ook op het werk van hypotheekadviseurs. Ruim een derde van de kopers en een kwart van de verkopers stellen hun beslissing uit, aldus onderzoek van website Funda. Op de website Hypotheekberekenen.nl halveerde het aantal aanvragen voor een gesprek met een hypotheekadviseur. Laat je deze aanzienlijke percentages los op HDN-statistieken van 2019, dan zou dat een mogelijke daling van 25% op korte termijn betekenen.

Rente onzekere factor

Daarnaast zijn handelaren op de geld- en kapitaalmarkt in flinke verwarring. Niemand durft een voorspelling aan. Aanvankelijk liep de rente flink op, toen duidelijk werd dat overheden massaal de economie gingen ondersteunen, maar een nieuw opkoopprogramma van de ECB bracht weer enige rust. Toch is onduidelijk of de rente niet alsnog gaat oplopen. Dat zou invloed hebben op de leencapaciteit van kopers (en indirect het aantal huizentransacties) en op de activiteiten van oversluiters.

Nog steeds te weinig woningen

Tegelijkertijd is er nog steeds een tekort aan woningen. De nieuwbouw ondervindt hinder van de stikstofperikelen, hoewel de vergunningaanvraag in sommige regio’s weer op gang komt. Daarnaast lopen bouwprojecten mogelijk vertraging op omdat er nu vaak op halve kracht wordt gewerkt en buitenlandse werknemers tijdelijk zijn vertrokken. Daarnaast neemt het aanbod van bestaande woningen op dit moment snel af. Het woningtekort heeft al met al een stuwend effect op de prijzen, wat voorkomt dat de LTV al te snel verslechtert en huizen onder water komen te staan.

Banken zijn behulpzaam

Een ander lichtpuntje is dat banken duidelijk hebben geleerd van de vorige crisis van 2008 en 2009. Ze stellen zich nu dienstbaar en flexibel op en bieden allerhande betalingsregelingen aan. Hierdoor zal het aantal echte probleemgevallen voorlopig beperkt blijven, evenals het aantal executieverkopen. Ook zijn er nog slechts sporadisch berichten dat banken het uitlenen van geld moeilijker maken. Een enkele verstrekker verlaagt de maximale LTV. Hypotheekberekenen.nl begreep van een intermediair dat een geldverstrekker een KLM-medewerker geweigerd zou hebben, maar dit bericht is niet bevestigd.

SARS-ervaringen: vlot weg omhoog

Verder blijkt uit pandemieën uit het (recente) verleden dat de huizenmarkt weliswaar kortstondig grotendeels stilvalt, maar dat niet al te lang daarna een krachtig herstel optreedt. Tijdens de SARS-uitbraak in 2003 zakte in Hongkong het aantal huizentransacties volledig in (-72%), maar toen de uitbraak voorbij was, bewoog de huizenmarkt zich weer heel snel naar de oude situatie. Bovendien daalden de huizenprijzen in deze periode maar heel licht. Op basis van de nu beschikbare data lijkt zich in China en Italië eenzelfde patroon te voltrekken als gevolg van de Corona-uitbraak.

Fors minder doorstromers

Voor Nederland betekent dit waarschijnlijk dat voor de komende maanden het aantal huizentransacties aanzienlijk zal afnemen en dus ook het aantal hypotheekaanvragen voor vooral doorstromers. Ook ondernemers die overwogen een huis te kopen, zullen dit uit gaan stellen of helemaal afblazen omdat de financiële positie van hun bedrijf is verslechterd. Daarnaast ziet Hypotheekberekenen.nl dat ook senioren voorzichtiger zijn geworden als het gaat om de zogeheten verzilverhypotheek. Zij zullen door de plotselinge economische omslag voorlopig nog even de kat uit de boom kijken.

Wel kansen voor oversluiten en verduurzamen

Voor de categorie oversluiters zal de impact beperkt blijven. Er liggen zelfs kansen op meer oversluitaanvragen omdat onzeker is of de kapitaalmarktrente niet alsnog gaat stijgen. Adviseurs kunnen dit bij hun cliënten onder de aandacht brengen. Zeker voor klanten die werkzaam zijn in een kwetsbare bedrijfstak kunnen lagere maandlasten een hele opluchting zijn. Mogelijkheden liggen ook op het vlak van verduurzaming. Nu mensen waarschijnlijk langer in hun bestaande huis blijven wonen, zullen ze de opties onderzoeken van energiebesparing en alternatieven voor gas. Daar staat tegenover dat klanten beslissing over financiering daarvan wellicht nu uitstellen door de onzekere vooruitzichten. Bovendien is de daadwerkelijke uitvoering van een verbouwing een uitdaging op zich, door de uittocht van buitenlandse arbeidskrachten.

Flinke klap maar snel herstel

De Nederlandse huizenmarkt zal door de Corona-uitbraak kortstondig flink afkoelen. Het aantal hypotheekaanvragen voor doorstromers en ondernemers zal daardoor de komende maanden aanzienlijk lager liggen. Wanneer binnen een paar maanden blijkt dat de Corona-crisis onder controle is, zal daarna herstel optreden. Maar adviseurs hoeven niet te verwachten dat de uitbundige markt van de laatste jaren weer terugkeert. Daarvoor is de economische schade te groot.

Voor oversluiters en klanten die willen verduurzamen zal de impact beperkt of misschien wel positief zijn. Daarnaast zien we dat advieskantoren een flinke slag maken in het efficiënt werken, mede door het gedwongen thuiswerken. Intermediairs zijn massaal op beeldbellen en schermdelen overgestapt en veel zaken worden via telefoon of via Whatsapp afgehandeld. Dit komt bovenop de verregaande digitalisering van de hypotheekaanvraag van de laatste jaren. De kostenbesparing die dit oplevert, komt in deze lastige markt goed van pas.

Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.