Hoewel de Nederlandse economie al drie kwartalen krimpt, lijkt deze niet verder weg te zakken, blijft de arbeidsmarkt krap en daalt de inflatie.
Dit constateert het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) in haar verslag van de vergadering van 1 december 2023. Risico’s voor de financiële stabiliteit zijn niet verder toegenomen, maar het FSC benoemt wel onzekere vooruitzichten. Dat geldt bijvoorbeeld voor (geo)politieke ontwikkelingen en de inflatie-dynamiek, waarbij markten sterk kunnen reageren op negatieve berichten. Tot slot benoemt het FSC het belang van goed functionerende geldmarktfondsen en repomarkten, zodat instellingen in periodes van stress van deze liquiditeitsbronnen gebruik kunnen maken zonder negatieve effecten op het financiële systeem.
Actuele ontwikkelingen
De Nederlandse economie stabiliseert in een omgeving van hogere rentes, een krappe arbeidsmarkt en afnemende inflatie. Hoewel de inflatie recent gedaald is, blijft deze in 2024 sterk afhangen van (geo)politieke onzekerheid en de loongroei. Geopolitieke onzekerheid kan leiden tot aanbodschokken door verstoringen in productieketens. Het FSC noemt in deze context ook cyberrisico’s als belangrijk risico vanwege het disruptieve karakter van cyberaanvallen op de samenleving en het financiële systeem.
Liquiditeitsrisico’s pensioenfondsen
Uit een door DNB en de AFM uitgevoerd onderzoek naar liquiditeitsrisico’s in derivatenportefeuilles van pensioenfondsen en betrokken pensioenuitvoeringsorganisaties blijkt dat zij in stressscenario’s in staat zijn om aan de margeverplichtingen te voldoen zonder een massale verkoop van activa.
Leennormen in de woningmarkt
FSC-leden constateren dat de woningmarkt sinds de financiële crisis minder procyclisch is geworden. De genomen maatregelen ten aanzien van leennormen, zoals de verlaging van de maximale hypotheek naar 100% van de woningwaarde en verplicht annuïtair aflossen, hebben de kenmerkende, sterk procyclische effecten van de woningmarkt op de Nederlandse economie verminderd. Hierbij is de consumptie van huishoudens stabieler geworden en hangt deze minder sterk samen met huizenprijsontwikkelingen en het inkomen. Het FSC stelt dat meer (complexe) regelgeving de huizenmarkt niet per definitie toegankelijker en stabieler maakt en dat er goed gekeken moet worden of regelgeving het gewenste effect heeft. Inzetten op meer woningbouw en het afbouwen van de fiscale stimulering van koopwoningen is effectiever om de toegankelijkheid en stabiliteit van de woningmarkt te vergroten.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
