De hoge hypotheekschulden vormen een belangrijk risico voor de financiële stabiliteit in Nederland. Daarom moet worden vastgehouden aan de voorgenomen hervormingen van de financiering van de eigen woning. Dat is de belangrijkste conclusie van het nieuwe Financieel Stabiliteitscomité, dat op 17 december voor het eerst bijeenkwam. In het comité zitten vertegenwoordigers van DNB, AFM en het ministerie van Financiën.
In de periode tussen 1995 en 2008 stegen de huizenprijzen gemiddeld met 8% per jaar, met uitschieters tot 20% in 2000, en nam de Nederlandse hypotheekschuld toe van 46% tot 103% van het bbp. Deze ontwikkeling was onhoudbaar. De huizenprijzen zijn de afgelopen vijf jaar gedaald en liggen nu 16% onder het piekniveau in 2008. Hierdoor is de betaalbaarheid van woningen verbeterd. De totale schuld van Nederlandse huishoudens ligt rond 135% bbp en is daarmee de op één na hoogste in de eurozone. De hoge schuld maakt huishoudens kwetsbaar voor een daling van de waarde van hun woning.
Vanwege de omvang van de hypotheekportefeuilles kunnen banken een substantieel deel van deze portefeuilles niet met deposito’s financieren. De relatief grote afhankelijkheid van marktfinanciering die daarvan het gevolg is, maakt banken kwetsbaar. Professionele financiers zijn sinds de crisis minder bereid om te investeren in hypotheekportefeuilles van Nederlandse banken, die daardoor op hun beurt terughoudender zijn bij het verstrekken van hypothecair krediet.
Het comité is van mening dat de huidige aanpassing op de woningmarkt noodzakelijk is, evenals de maatregelen gericht op het verminderen van schuldopbouw die begin 2013 van kracht zijn worden. Deze maatregelen zijn nodig om de structurele kwetsbaarheden van Nederlandse huishoudens en banken te verminderen. Het is dan ook van groot belang voor de Nederlandse financiële stabiliteit dat de voorgenomen hervormingen onverkort worden ingevoerd.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
