In de afgelopen 20 jaar zijn de vermogens van huishoudens sterk gegroeid. Aan de activakant zijn het huizen- en pensioenvermogen sterk toegenomen, aan de passivakant is de hypotheekschuld gegroeid. Toch is de huidige generatie jonge huishoudens kwetsbaarder bij financiële tegenslag, blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank.
Als er naar het saldo van alle bezittingen en schulden wordt gekeken, dan blijkt dat Nederlandse huishoudens er gezamenlijk op vooruit zijn gegaan. Het totale ‘netto vermogen’ van Nederlandse huishoudens is toegenomen van ruim 200% van het bruto binnenlands product (bbp) in 1981 tot ruim 400% van het bbp in 2011.
Het netto vermogen van Nederlandse huishoudens is echter niet gelijkmatig verdeeld over huishoudens. De bezittingen en schulden verschillen vooral tussen jongeren en ouderen. Dit hangt samen met het gebruikelijke patroon van inkomens en besparingen over de levensloop. Veel jonge huishoudens lenen maximaal om een woning te kopen, terwijl ouderen tijd hebben gehad om spaartegoeden op te bouwen en de hypotheekschuld te verminderen.
Jongere huishoudens blijken gemiddeld een hogere hypotheekschuld te hebben dan oudere huishoudens. Gedurende het werkzame leven verbetert de netto vermogenspositie. Oudere huishoudens hebben een groter opgebouwd pensioenvermogen, een lagere hypotheekschuld en meer overige financiële bezittingen, waaronder spaartegoeden, aandelen en obligaties. Na het werkzame leven gebruiken oudere huishoudens het opgebouwde vermogen om in hun levensonderhoud te voorzien, waardoor het vermogen weer slinkt.
Sinds 1993 zijn de netto vermogens van de oudere huishoudens ten opzichte van het inkomen weliswaar sterk gegroeid, maar de netto vermogens van jongere huishoudens blijken juist te zijn afgenomen. Als het pensioenvermogen buiten beschouwing zou worden gelaten, dan zouden de financiële buffers van jongeren nog sterker zijn gedaald. Gemiddeld genomen zijn jongere huishoudens dus kwetsbaarder geworden voor financiële tegenslag.
De grotere kwetsbaarheid van jongere huishoudens hangt samen met de Nederlandse huizenprijsontwikkeling. Eind jaren negentig zijn de huizenprijzen hard gestegen, maar sinds 2008 zijn die weer gedaald. Veel huishoudens die in het afgelopen decennium voor het eerst een woning hebben gekocht, hebben wel een deel van de prijsdaling meegemaakt, maar niet de explosieve stijging die daaraan voorafging. Dit waren vooral jongere huishoudens. Oudere huishoudens zijn – gemiddeld genomen – op een gunstiger moment de woningmarkt ingestapt.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
