De betaalbaarheid van koopwoningen voor starters is recentelijk verbeterd, schrijft Sander Burgers, expert woningmarkt bij ING Research.
In het derde kwartaal van 2023 waren starters gemiddeld een kleiner deel van hun inkomen kwijt aan hypotheeklasten dan in het eerste kwartaal van dit jaar. De belangrijkste oorzaken van de verbetering zijn de sterke loongroei en de gedaalde huizenprijzen. De recente verbetering volgt na een jarenlange verslechtering van de betaalbaarheid. Vergeleken met het langjarig gemiddelde is de betaalbaarheid nog steeds zeer ongunstig. Het aandeel van het inkomen dat een starter kwijt is aan hypotheeklasten neemt sinds begin dit jaar geleidelijk aan af. Koopstarters waren in het derde kwartaal van 2023 naar schatting gemiddeld 30,4% van hun besteedbare inkomen kwijt aan de netto hypotheeklasten in het eerste jaar van de aankoop van een huis. In het eerste kwartaal van dit jaar was dat gemiddeld 31,8%.
Betaalbaarheid nog steeds zeer ongunstig
Het aandeel dat een starter kwijt is aan netto hypotheeklasten is nog steeds historisch hoog. Burgers: “In de afgelopen 20 jaar was een starter naar schatting ongeveer 25% van zijn inkomen kwijt aan netto hypotheeklasten in het eerste jaar na aankoop. Nu zitten we daar met 31,8% nog steeds flink boven Sinds 2016 verslechterde de betaalbaarheid langzamerhand. In dat jaar was een koopstarter naar schatting ongeveer 19,5% kwijt aan de maandelijkse netto hypotheeklasten. In 2022 verslechterde de betaalbaarheid van starters in rap tempo. Doordat starters in tegenstelling tot doorstromers geen gebruik konden maken van de meeneemregeling voelden zij de rentestijging harder dan doorstromers, die de (vaak lagere) rente van de oude hypotheek konden meenemen.”
Hogere inkomens en lagere hypotheeklasten
De belangrijkste oorzaken van de verbetering zijn hogere inkomens en lagere hypotheeklasten. Burgers: “De groei van het inkomen is dit jaar flink. Inmiddels ligt de cao-loonstijging in het derde kwartaal op 6,1% ten opzichte van vorig jaar, blijkt uit cijfers van het CBS. De gemiddelde netto hypotheeklasten zijn vergeleken met het eerste kwartaal van 2023 licht gedaald. Dat de gemiddelde hypotheeklasten zijn gedaald is het gevolg van gedaalde huizenprijzen en lagere hypotheekrentes.”
Toekomst
Burgers: “Naar verwachting zal de betaalbaarheid tot eind 2023 ongeveer op hetzelfde niveau blijven. De gemiddelde loonstijging zal tot het einde van het jaar nog groot zijn. Tegelijkertijd verwachten we dat ook de netto hypotheeklasten zullen stijgen. Hypotheekvertrekkers hebben de aangeboden hypotheekrentetarieven in de afgelopen weken verhoogd. Bij stabiliserende huizenprijzen zullen de hogere rentes leiden tot een stijging van de hypotheeklasten. Door de combinatie van stijgende lonen en stijgende hypotheeklasten zal de betaalbaarheid redelijk stabiel blijven. Ook volgend jaar verwachten we dat de betaalbaarheid op redelijk hetzelfde niveau zal blijven. Naar verwachting blijven de lonen doorgroeien, weliswaar met een lager tempo dan gedurende dit jaar. Tegelijkertijd verwachten we dat de huizenprijzen stijgen en de rentes licht zullen dalen. De combinatie van deze ontwikkelingen zullen de betaalbaarheid naar verwachting op ongeveer hetzelfde niveau houden. Zo blijft de betaalbaarheid voorlopig zeer ongunstig.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
