In deze huidige crisistijd is het van cruciaal belang dat jongeren tijdig nadenken over hun pensioen om latere tekorten te voorkomen. Studenten van de Fontys Hogeschool, richting Financial Services Management (FSM), hebben onderzoek gedaan hoe het staat met het pensioenbewustzijn van studenten van de eigen opleiding en overige studenten.
De pensioenfondsen in Nederland kampen met zware problemen. De gevolgen van de kredietcrisis beïnvloedden de rendementen in 2008 zodanig dat veel pensioenfondsen onder de wettelijke dekkingsgraad van 105% raakten. De activa-zijde van de balans van een pensioenfonds bestaat voor het grootste gedeelte uit de beleggingen. Deze beleggingen bestaan uit de aandelenportefeuilles, vastgoed en vastrentende waarden zoals obligaties. De beleggingen worden betaald uit de ingelegde premies van klanten. De passiva-zijde van de balans betreft de toekomstige verplichtingen aan de klanten en worden betiteld als voorzieningen. De volgende formule wordt vervolgens toegepast om de dekkingsgraad te berekenen:
(Beleggingen – Weerstandsvermogen)/ Voorzieningen *100% = Dekkingsgraad.
Aangezien de opbrengsten tegenvielen werd de dekkingsgraad lager. Echter, deze beleggingen zijn in 2009 en 2010 weer aangetrokken.
De invloed van renteschommelingen zijn afhankelijk van de duration. Het effect hiervan op de dekkingsgraad ontstaat doordat de duration van de vastrentende activa (zoals obligaties) van pensioenfondsen tussen de 5 en 7 jaar ligt, maar de verplichtingen hebben een duration van rond de 15 jaar (Wellink, 2005). Een rentedaling leidt dus tot een waardestijging van de vastrentende activa, maar tot een grotere stijging van de aan te houden verplichtingen. Om terug te keren naar de formule van de dekkingsgraad vertaalt een rentedaling zich dus in een groei van de beleggingen, maar ook in een nog grotere groei van de voorzieningen. Een daling van de dekkingsgraad is het gevolg.
Solidariteit
Het Nederlandse stelsel is gebaseerd op solidariteit, zowel in de eerste als tweede pijler. Het omslagstelsel zoals gebruikt voor de AOW is vrij bekend. Wat minder bekend is is de solidariteit in de tweede pijler, ofwel het pensioen vanuit de werkgever.
1. Indexatie
Een pensioen dat niet geïndexeerd wordt is een slecht pensioen. Deze indexatie wordt door pensioenfondsen uit de opgebouwde buffers betaald. In deze tijden, waarin vele pensioenfondsen in onderdekking verkeren, lopen de tekorten verder op wanneer de pensioenfondsen doorgaan met het indexeren van pensioenen die reeds
uitgekeerd worden. Tekorten worden hierdoor groter.
2. Uitkering ten tijde van onderdekking
Pensioenfondsen die in onderdekking verkeren en toch pensioengelden uitkeren komen verder in onderdekking wanneer dit niet door huidige werkenden wordt opgevangen, zoals is weergegeven de volgende afbeelding.
[tk]Vergelijking
Dit
alles treft studenten, aangezien deze groep de toekomstige werknemers in
loondienst zijn. Bewustheid is nodig, omdat het juist nu van belang is vroeg te
beginnen met het treffen van maatregelen voor de eigen oude dag. Wanneer dit
niet gedaan wordt kunnen er financiële tekorten ontstaan na de pensioendatum.
Zonder pensioenbewustzijn zal een student hier geen rekening mee houden en dus
geen voorzieningen treffen aan het begin van zijn carrière. Om te
inventariseren hoe pensioenbewust studenten zijn is een vergelijking gemaakt
van het gemeten pensioenbewustzijn van studenten van verschillende opleidingen
(overige studenten) en de opleiding Financial Services Management. Let wel,
FSM-studenten krijgen gedurende de opleiding les in het pensioenstelsel en zijn
zodoende de controlegroep. De gemiddelde scores van beide groepen zijn met
elkaar vergeleken om te zien of overige studenten significant lager scoren en
dus minder pensioenbewustzijn hebben.
[tk]Onderzoeksresultaten
Om het verschil in
pensioenbewustzijn te onderzoeken is de pensioenkennis van 48 studenten van FMS
gemeten en vergeleken met die van 64 studenten van andere opleidingen (overige
studenten). Op basis van de verwerkte resultaten in SPSS kunnen de statistische
tests afgenomen worden om de onderzoekshypothese te testen. De resultaten van
de t-test ter vergelijking van de gemiddelden zijn hieronder weergegeven. Voor
de overige tests en de volledige uitleg, zie het volledige onderzoek.
[tk]T-test vergelijking gemiddelden
Deze test vergelijkt de gemiddelden
van de steekproef van de overige studenten met de gemiddelden van de steekproef
met FSM-studenten. De test berekent of de gemiddelden van overige studenten
significant lager zijn dan de gemiddelden van FSM-studenten en geeft hiermee
antwoord op de eerder opgestelde onderzoekshypothese.
t-test voor gelijkheid in |
|
t-waarde | -11,498 |
significantie | 0,00 |
De uitslag van de t-test van dit
onderzoek is dus: t = -11,498. De negatieve waarde geeft aan dat de gemiddelden
van overige studenten lager zijn dan die van FSM studenten. Het
significantieniveau van 0,000 geeft aan dat er overweldigend statistisch bewijs
is dat het gemiddelde pensioenbewustzijn van overige studenten lager is dan het
gemiddelde pensioenbewustzijn van FSM-studenten.
Op basis van de test is de
conclusie dat er voldoende statistisch bewijs is dat overige studenten minder
pensioenbewust zijn dan FSM-studenten. Aangezien de resultaten door middel van
dezelfde enquête zijn verkregen en dezelfde variabele is berekend, is de enige
verklaring in dit model de lessen in het pensioensysteem die FSM-studenten
gedurende hun studie krijgen. Dit is tevens bewijs dat de lessen in het
pensioensysteem een FSM-student bewuster van zijn pensioen maakt. Zoals
aangegeven in de aanleiding is het in de huidige crisistijd van cruciaal belang
dat tijdig nagedacht wordt over het pensioen om latere tekorten te voorkomen.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
