De Nederlandse pensioenfondsen zagen de gemiddelde dekkingsgraad in 2018 teruglopen van 108% naar 104%. Met name de laatste drie maanden van vorig jaar lagen ten grondslag aan de daling. Aon verwacht mogelijk kortingen per jaareinde 2019 en 2020.
De Pensioenthermometer van Aon laat zien dat de beleidsdekkingsgraad, die leidend is voor kortingen en indexatie, in 2018 wel is gestegen van 106% naar 108%. Deze eindstand voor 2018 is hoger dan het wettelijke vereiste minimum van 104,3%.
“De verwachting is echter dat een aantal fondsen het jaar toch afsluit met een dekkingstekort. Vooral een aantal grotere fondsen heeft een dekkingsgraad die nog onder de 104,3% ligt. Mogelijke kortingen per jaareinde 2019 en 2020 zijn daardoor een realistisch scenario”, zo meldt Aon.
Tegenvallers op de beurs
Drie maanden geleden zag het er nog rooskleurig uit voor de pensioenfondsen. Langzaam maar zeker was er herstel en zag het er naar uit dat de pensioenfondsen uit de gevarenzone kwamen. De laatste drie maanden op de beurzen gooiden echter roet in het eten. De aandelenbeurzen sloten 2018 af met een verlies van ruim 5%. De rente bleef laag en daalde zelfs in december nog verder.
In tegenstelling tot de aandelenportefeuille behield de vastgoedportefeuille zijn waarde. De vastrentende waardenportefeuille nam met 0,5% rendement iets toe in waarde. De stijging was vooral te danken aan de lange staatsobligaties en hypotheken.
De enige meevaller die de pensioenfondsen dit jaar konden inrekenen, was de overgang naar een nieuwe sterftetafel. Het gaat om de prognosetafel zoals het Actuarieel Genootschap die in september 2018 heeft gepubliceerd. De verwachting is dat alle fondsen per jaareinde zijn overgegaan naar deze tafel. De impact is een verbetering van de dekkingsgraad met gemiddeld 1%.
Nieuw pensioenstelsel onder druk mogelijk
De ontwikkeling van een nieuw pensioenstelsel bleek in 2018 een onmogelijke opgave voor het kabinet en de sociale partners. “En dat terwijl de pensioensector zich geen extra tijd kan permitteren voor noodzakelijke aanpassingen. Het beeld is al niet goed en met mogelijke nieuwe kortingen in het vooruitzicht wordt dat beeld alleen maar verder versterkt”, stelt Frank Driessen, Chief Executive Officer Retirement & Investment bij Aon Nederland.
Hij verwacht dat de politiek het niet zover gaat laten komen. “Het verleden heeft al eens laten zien dat in specifieke omstandigheden ineens wel aanpassingen mogelijk zijn.”
Kortingen realistisch scenario
Nu de onderhandelingen van het pensioenakkoord in 2018 mislukt zijn en de dekkingsgraden een klap hebben opgelopen, is er een concrete dreiging dat een aantal pensioenfondsen eind 2020 of 2021 moeten korten op de uitkeringen. “Al kort je maar één euro, het heeft op het imago van pensioen een enorme impact”, zegt Driessen.
“Ook het komend jaar gaat niet makkelijk worden. De vooruitzichten voor de rendementen zien er niet goed uit en de rente zal voorlopig laag blijven. Pensioenfondsen moeten zich voorbereiden op een periode van grote onzekerheid.”
“Mogelijke nieuwe kortingen leggen druk op de premies. Premies zijn momenteel veelal niet kostendekkend, omdat zij veelal gebaseerd worden op het verwacht rendement. Daardoor gaat de pensioenopbouw van werknemers ten koste van het vermogen van het fonds als het rendement niet behaald wordt. Dat is moeilijk te verkopen als de rechten gekort moeten worden.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
