Nederlandse ouderen liepen 55,5 miljard euro aan pensioen mis sinds 2008. Dat berekende Omroep Max voor het programma Zwarte Zwanen, dat vanavond wordt uitgezonden. Het gaat om niet betaalde compensatie voor de gestegen prijzen van 2008 tot en met 2021. De inflatie bedroeg in die periode 26,7%.
De rekensom van deze pensioenschade werd door Omroep Max gemaakt, met als bronnen: openbare cijfers en statistieken van CBS en De Nederlandsche Bank. Niet alleen gepensioneerden hadden nadeel van rekenregels die door overheid en Nederlandsche Bank in 2007 werden ingevoerd. Ook werkende Nederlanders die onder een pensioenfonds vallen, bouwden 78,7 miljard euro minder pensioenrecht op dan wanneer de inflatie wél gecompenseerd zou zijn.
Rekenrente
De oorzaak van de achterblijvende indexatie ligt in de zogeheten ‘rekenrente’. De pensioenfondsen mogen in hun boekhouding geen rekening houden met het werkelijk behaalde rendement. Ze gingen de afgelopen veertien jaar verplicht uit van de zogeheten ‘risicovrije rente’. Op basis van die ‘lage’ rente besloten de fondsen de pensioenen niet te indexeren.
Tegelijkertijd maakten de pensioenfondsen hoog rendement, stegen de pensioenpremies tot dertig procent en ging de pensioenleeftijd bij de fondsen omhoog naar 68 jaar. Gevolg: de pensioenpotten zitten overvol.
Belangengroepen van ouderen vinden dat de pensioenfondsen met een inhaalindexatie over de brug moeten komen. Bijna alle gepensioneerden kregen er in de periode 2008 tot en met 2021 geen euro pensioen bij. De AOW werd wel geïndexeerd.
Het ging mis met de pensioenen
Overheid en De Nederlandsche Bank (DNB) erkennen dat de rekenrente sinds 2008 verkeerd uitpakt. Zo zegt oud-minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken in het programma Zwarte Zwanen: “De emotie en frustratie rond het niet-indexeren begrijp ik goed.” De Nederlandsche Bank-woordvoerder Tjerk Kroes erkent in het programma dat het met de pensioenen ‘misging’.
Parallelle werkelijkheid
Begin 2008 zat er 683 miljard in de pensioenpotten. Inmiddels is dat rond de 1.700 miljard euro. In een reactie aan Omroep Max geeft DNB toe: “Cijfermatig is het mogelijk om berekeningen over gemiste indexatie te maken.” Toch wil de DNB, hoofdverantwoordelijk voor de toegepaste rekenmethode, niet op de ’55 miljard’ reageren. “Zo’n berekening vormt een parallelle werkelijkheid, omdat simpelweg niet aan de voorwaarden voor indexatie is voldaan. DNB kiest er daarom voor niet in te gaan op de genoemde bedragen.” Oud-minister Koolmees zegt over het bedrag van 55,5 miljard: “Dat zou heel goed kunnen.”
Het gemiste pensioenbedrag én het niet opgebouwde pensioen, samen 134 miljard euro, zit in de pensioenfondsen.
Het programma Zwarte Zwanen is vanavond om 20.25 uur te zien op NPO 2.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
