Wil je als werknemer of als zzp’er zelf gaan sparen voor je pensioen, dan kom je er al snel achter dat er tal van verschillende vormen bestaan van pensioensparen. Elke vorm heeft zijn eigen voor- en nadelen. Ik zet ze hieronder voor u op een rij.
Als eerste een toelichting op het verschil tussen ‘vrij’ pensioensparen (box 3) en fiscaal aftrekbaar pensioensparen (box 1). Per jaar bouwt de werknemer een gedeelte van zijn pensioen op via de werkgever. Sinds 1 januari 2015 is dat opbouwpercentage van de middelloonregeling verlaagd naar van 2,15% naar 1,875% en het inkomen waarover de werknemer pensioen mag opbouwen is gemaximeerd tot 100.000 euro per jaar. Als de werknemer in een jaar via zijn werkgever minder dan 1,875% aan pensioen opbouwt, is er sprake van een ‘jaarruimte’. Dit is het bedrag dat iemand mag aftrekken voor de inkomstenbelasting wanneer hij het aanwendt voor pensioenopbouw in een lijfrenteverzekering of op een bankspaarrekening (box 1). De maximale jaarruimte is de laatste jaren sterk verlaagd en bedraagt voor 2016 € 12.355.
Iemand kan er ook voor kiezen om in box 3 iets extra’s te doen voor zijn oude dag. Hij heeft dan geen fiscale aftrek en betaalt vermogensrendementsheffing over het vermogen als het bedrag in box 3 boven de vrijstelling uitkomt (heffingsvrij vermogen 2016: 24.437 euro per persoon).
De voordelen van fiscaal aftrekbaar pensioensparen
Het voordeel van fiscaal aftrekbaar pensioensparen is dat over het ingelegde bedrag geen inkomstenbelasting verschuldigd is. Het vermogen in de verzekering of het bankspaarproduct valt ook niet in box 3, en valt daardoor niet onder de vermogensrendementsheffing. Als men met pensioen gaat kan het opgebouwde vermogen omgezet worden in een direct ingaande lijfrente (bij verzekering) of een periodieke uitkering (bij banksparen over minimaal 20 jaar). Over de daadwerkelijk uitgekeerde bedragen is inkomstenbelasting verschuldigd.
Als men het gereserveerde bedrag eerder wil opnemen, moet naast inkomstenbelasting ook een revisierente (boete) van 20% afgerekend worden met de fiscus.
De voordelen van vrij pensioensparen
Het voordeel van extra sparen of beleggen in box 3 is de maximale vrijheid. Iemand bepaalt zelf hoeveel extra vermogen hij wil opbouwen voor zijn pensioen. Daarbij kan die persoon vrij over het vermogen beschikken, mocht hij het eerder nodig hebben. Nadeel van vrij pensioensparen is dat er 1,2% vermogensrendementsheffing betaalt dient te worden over het meerdere boven de vrijstelling in box 3. Het voordeel daarvan is wel weer dat het vermogen ‘bij uitkering’ niet meer belast wordt. Daarbij kan het vermogen geheel naar eigen wens opgebouwd worden. Er kan bijvoorbeeld gekozen worden uit verschillende spaar- en beleggingsvormen. De kosten daarvan zijn vaak lager dan die van een lijfrenteverzekering.
Welke vorm van pensioensparen voor wie?
Voor iemand die geen of weinig pensioen via zijn werkgever opbouwt, is het waarschijnlijk interessanter om via een lijfrenteverzekering of een bankspaarproduct te sparen voor zijn pensioen. Dit komt vooral door het directe fiscale voordeel. Bouwt iemand via zijn werkgever pensioen op en is er nauwelijks jaarruimte, dan ligt extra opbouw via box 3 vaak meer voor de hand. Voor zzp’ers kan opbouw in box 1 een oplossing zijn, tenzij de ondernemer de vrijheid wil houden om over het geld te beschikken.
Pensioenvermogen opbouwen
Extra vermogen opbouwen, voor extra pensioenuitkering, om eerder te kunnen stoppen met werken of voor het maken van een wereldreis, kan bijvoorbeeld met beleggingsoplossingen (Robeco). Beleggen brengt wel kosten en risico’s met zich mee die niet bij sparen voorkomen. Een deelnemer kan ook (een deel van) zijn inleg verliezen. Let er daarom wel op, dat er bij de keuze voor beleggen gekozen wordt voor een oplossing waarin het risico gedurende de looptijd automatisch wordt afgebouwd naar de einddatum, zodat er in de laatste fase nauwelijks risico meer wordt gelopen over het opgebouwde kapitaal.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
