Met twee recente Kifid-uitspraken in de hand, waarschuwt Stichting ODIN consumenten extra voorzichtig te zijn bij het kopen of omzetten van financiële producten bij banken en verzekeraars, zonder tussenkomst van een onafhankelijk advieskantoor.
Het Klachteninstituut deed recent twee opmerkelijke uitspraken in vrijwel identieke zaken. De verschillende uitkomsten bevestigen volgens ODIN dat er een belangrijk verschil is tussen directe adviseurs en onafhankelijke adviseurs: “De directe adviseurs zijn productverkopers, die alleen maar oog hoeven hebben voor het afzetten van eigen producten. Onafhankelijk adviseurs hebben een bredere adviesverantwoordelijkheid, die start met het klantbelang.” In beide gevallen betrof het een boeterenteclausule in een bestaande hypotheek. Die werden door de adviseur over het hoofd gezien bij het afsluiten van een nieuwe hypotheek.
Uitspraak gebonden adviseur
In het geval de fout is gemaakt door een gebonden adviseur, stelt Kifid: “De Commissie overweegt dat consument op de hoogte was van het feit dat de bank een gebonden adviseur was. Van een gebonden adviseur kan niet worden verwacht dat zij van de voorwaarden van concurrerende aanbieders op de hoogte is. De Commissie is van oordeel dat de zorgplicht van de bank niet zover gaat dat zij gehouden is de boeteclausule van andere banken te bekijken, alvorens een advies te geven.”
Uitspraak onafhankelijk adviseur
In het geval de fout is gemaakt door een onafhankelijke adviseur, stelt Kifid: “Adviseur heeft niet dan wel onvoldoende de bestaande hypothecaire contractuele relatie onderzocht. Van een redelijk handelend en bekwame adviseur mag verwacht worden dat hij alvorens advies te geven, de bestaande contractuele hypothecaire relatie onderzoekt en verifieert. Dit door onder meer het op (laten) vragen van een pro forma aflosnota.”
Zorgelijke ontwikkeling
Jeffrey Leichel, voorzitter Stichting ODIN, benadrukt nog eens dat de consument bij een gebonden advies alleen de producten van één partij krijgt voorgeschoteld. “Er is geen focus op het vergelijken van kosten en voorwaarden met concurrenten. En dat is zorgelijk, want juist die elementen bepalen in belangrijke mate het uiteindelijke rendement. Het nieuwe ‘loket hersteladvies beleggingsverzekeringen’ gaat ook van dit ‘oogkleppen advies’ uit. Dit loket zegt mensen te helpen met gratis advies om van hun woekerpolis af te komen. Maar als je het goed leest, blijkt het advies ook hier weer een gebonden advies, waarbij alleen producten van dezelfde verzekeraar worden aangeboden. Het zijn ook hier weer gewoon verkopers en geen adviseurs.”
Garantie tot aan de deur
Stichting ODIN ziet directies van banken en verzekeraars met overtuiging investeren in robotadvies. “Dat is nog goedkoper en via slimme scripts kun je consumenten nog beter sturen naar de gewenste producten. De klant loopt hierbij alle risico’s, moet het werk allemaal zelf doen en de onafhankelijke adviseur wordt uitgeschakeld. Deze zogenaamde ‘execution only’ dienstverlening betekent eigenlijk ‘garantie tot aan de deur’. De onafhankelijke adviseur is daarmee nog de enige partij in de markt die wel verantwoordelijkheid neemt voor het advies en de analyse van bestaande producten. Ook levert zij nog als enige partij een op de wensen van de klant afgestemde nazorg”, aldus ODIN.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
