De NVHP wil niet dat consumenten straks zonder kennis- en ervaringstoets op basis van execution only hun hypotheek kunnen verhogen tot maximaal 25.000 euro, als dit bedrag wordt ingezet voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen in en rondom de eigen woning.
Dat schrijft secretaris Maaike Verhoef namens het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Hypothecair Planners (NVHP) in een reactie op het concept Wijzigingsbesluit financiële markten 2021. Hoewel het concept veel breder gaat, beperkt de NVHP haar reactie tot het voorstel om de kennis- en ervaringstoets te laten vervallen in eerdergenoemde situatie. De NVHP benadrukt het belang van verduurzaming van het Nederlandse woningbestand te onderschrijven, maar heeft ‘majeure bezwaren’ tegen het voornemen zoals nu geformuleerd en meent dat uitvoering hiervan niet in het belang is van de consument.
Het doel, versnelling van energiebesparende maatregelen, heiligt naar het oordeel van de NVHP niet alle middelen. “Indien vanuit de centrale overheid het beleid er al op gericht is, dat consumenten hun schuldpositie vergroten om hun woning te verduurzamen, dan zou verwacht mogen worden dat dit gepaard gaat met flankerend beleid. Dat ontbreekt hier.”
Geen concessies doen
Volgens de NVHP is hier sprake van oneigenlijk gebruik van wetgeving en wordt met dit voorstel eveneens het gezag van de AFM ondermijnd. “Eén van de belangrijke pijlers onder de Wet op het financieel toezicht is de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om overkreditering bij de consument te voorkomen. Het is naar het oordeel van de NVHP ten principale onjuist om, teneinde realisering van beleidsdoelstellingen op andere beleidsterreinen mogelijk te maken, concessies te doen aan dit belangrijke, gemeenschappelijke uitgangspunt.”
De NVHP ‘betreurt het’ dat nu maatregelen worden voorgesteld die op bezwaren stuiten van de AFM. “De toezichthouder heeft meermaals grote zorgen geuit over de voorgestelde verruiming. Alleen al door het handhaven van deze voorstellen wordt het gezag van de AFM als toezichthouder binnen de financiële sector ondermijnd.”
Overkreditering
Het stimuleren van de verhoging van de schuldpositie met maximaal 25.000 euro zonder dat hierover advies wordt ingewonnen, staat volgens de NVHP haaks op de wens om consumenten te stimuleren meer liquide buffers aan te houden. Daarnaast zijn of worden voor verschillende doeleinden en vanuit verschillende achtergronden al meer maatregelen die overkreditering moeten voorkomen versoepeld. In dit kader wijst de NVHP onder meer op:
- De feitelijke behandeling van studieschulden in het kader van hypothecaire kredietverlening;
- De bestaande en voorgestelde fiscale regelingen in het kader van verduurzaming van de woning;
- De regelingen voor uitstel van rente en aflossing om de gevolgen van de maatregelen in het kader van de coronacrisis op te vangen;
- De pleidooien om de betaalbaarheid van de hypotheeklasten mede te relateren aan de door de consument tot dan toe betaalde huurlasten.
Deze vrijstellingen en uitzonderingen worden volgens de NVHP vanuit verschillende doelstellingen ad hoc verleend c.q. bepleit, zonder dat hiervoor een samenvattende beleidsvisie is ontwikkeld waarin de cumulatie van al deze maatregelen is betrokken.
Kennis- en ervaringstoets
De NVHP stelt verder vast dat tot op heden geen onderzoek heeft plaatsgevonden naar de werking en maatschappelijke effecten van de bestaande kennis- en ervaringstoets. Het laten vervallen van de kennis- en ervaringstoets voor specifiek deze transacties, kan er volgens de NVHP echter toe leiden om ook voor andere soortgelijke transacties de bestaande verplichting tot het afnemen van een kennis- en ervaringstoets te laten vervallen. “Bij gebrek aan een onafhankelijke evaluatie zou daarom terughoudendheid moeten worden betracht bij het mogelijk maken dat consumenten aanzienlijke bedragen op basis van execution only lenen zonder dat hierbij een kennis- en ervaringstoets wordt afgenomen”, aldus de NVHP. “De praktijk laat zien dat de kennis- en ervaringstoetsen zoals die in de praktijk worden gebruikt consumenten toch stimuleren om even een moment te nemen om zich te verdiepen in deze mogelijke consequenties.”
Belemmering marktwerking
De voorgestelde regeling voorziet in de verplichting dat de extra financiering uitsluitend kan worden afgesloten bij de aanbieder bij wie de consument ook zijn (hoofd) hypothecaire verplichting heeft afgesloten. Deze verplichte vorm van winkelnering verzwakt volgens de NVHP de onderhandelingspositie van de consument en belemmert de marktwerking en innovatie binnen de financiële sector.
Alternatieven
De NVHP heeft begrip voor het feit dat er zorgen bestaan over de vraag of consumenten bereid zijn advies in te winnen alvorens zij een extra financiering afsluiten om het verder verduurzamen van hun woning te financieren, als de kosten van dit advies, in hun beleving, niet in verhouding staan tot het te financieren bedrag. Het sectorgewijs ontwikkelen van modules waarbij voor dit onderdeel zogenaamd Advies op Maat kan worden gegeven, kan volgens de NVHP bijdragen om de advieskosten op een voor de consument acceptabel niveau te houden. “Een ander alternatief is deze financiële ruimte direct in het oorspronkelijke advies mee te nemen waarbij de geldverstrekker kan overgaan tot een zogenaamd ‘bereidstellingsfinanciering’. Ook een dergelijke werkwijze kan de extra advieskosten verbonden aan het financieren van maatregelen van het verder verduurzamen van de woning sterk beperken.”
Tot slot kan de NVHP zich voorstellen dat in het kader van dit voorstel wordt onderzocht in welke mate aanbieders en adviseurs voor dit onderdeel gebruik zouden kunnen maken van systemen van geautomatiseerd advies, zoals opgenomen in de consultatie.
Lees hier de volledige reactie van de NVHP
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
