Volgens NVM-voorzitter Ger Jaarsma is een Nationaal Woningbouwplan noodzakelijk om de ontsporende huizenmarkt op de rails krijgen. Hij zei dit bij de presentatie van de nieuwe kwartaalcijfers van de makelaarsvereniging.
Het is Code Rood voor de woningmarkt. Met deze noodkreet pleitte de NVM op Prinsjesdag voor een structurele en gestructureerde aanpak om tot 2030 in Nederland één miljoen nieuwe woningen te bouwen. Dat de woningmarkt het water tot aan de lippen staat, blijkt ook uit de nieuwste kwartaalcijfers die de NVM vandaag presenteert. Jaarsma: “We roepen al een paar jaar dat er in ons land veel te weinig wordt gebouwd en dat we niet eens de bouwachterstand uit de laatste crisis kunnen wegwerken, Als dat nu niet snel en grondig wordt opgepakt, raakt de markt steeds verder in de vicieuze cirkel van dalend woningaanbod en blijvende prijsstijgingen. Dit gaat echt de verkeerde kant op, met alle gevolgen van dien. Een Nationaal Woningbouwplan is noodzakelijk, met een strakke regie van de Rijksoverheid.”
Overspannen woningmarkt
In de huidige overspannen woningmarkt komen volgens Jaarsma steeds meer bevolkingsgroepen langs de kant te staan. “Vooral starters en middeninkomens staan buitenspel of hebben het zeer moeilijk om een geschikte woning te vinden. Het is al zover dat kinderen tot hun na hun 30ste bij hun ouders moeten blijven wonen, omdat er niets betaalbaars voor hen te kopen of te huren valt.” Hij doet een ‘call to action’ aan marktpartijen en vooral de politiek, het Rijk voorop, maar ook de regionale en lokale politiek. “Alle micro-oplossingen die we nu bedenken, zijn een druppel op de gloeiende plaat. Vaak werken de maatregelen van de verschillende bestuurslagen elkaar zelfs tegen. Daarom pleit ik voor meer focus en daadkracht.”
Zorgelijk beeld
In het derde kwartaal hebben NVM-makelaars bijna 12% minder woningen verkocht. Het is het vijfde achtereenvolgende kwartaal dat het aantal transacties lager uitkomt in vergelijking met het jaar ervoor. In totaal verkochten ze ruim 36.000 woningen, 4700 minder dan een jaar eerder. Het afgelopen jaar registreerde de NVM ruim 151.000 transacties van bestaande koopwoningen bij haar makelaars. Het aantal transacties voor de gehele markt kwam uit op 216.000. De transactieprijs van woningen is het afgelopen kwartaal gestegen tot een recordniveau van 292.000 euro. Vergeleken met een jaar eerder is dat een stijging van 10,3%. Woningen werden in het 3de kwartaal 2018 gemiddeld binnen 40 dagen verkocht. Dat is 15 dagen minder dan een jaar geleden. Jaarsma: “Sinds 2000 is de verkooptijd niet zo kort geweest.”
Prijzengekte
Daarnaast wisselde ruim een derde van de woningen het voorbije kwartaal boven de vraagprijs van eigenaar. De vraagprijs ligt bijna 11% boven het niveau van een jaar geleden. “Er zijn mensen die afhaken, omdat ze niet verder opgejaagd willen worden in deze ‘prijzengekte’, maar er zijn ook mensen die om uiteenlopende redenen per se een woning willen en bereid zijn daarvoor ver te gaan”, aldus Jaarsma.
Grote daling
Het woningaanbod is in een jaar tijd met ruim 30% gedaald. Halverwege het derde kwartaal 2018 stonden bij NVM-makelaars 44.300 woningen te koop (totale bestaande koopwoningmarkt 63.500). “Dat is slechts 1% van ons totale woningbestand”, stelt Jaarsma. “Dit lage aanbod voldoet absoluut niet aan de grote en nog steeds aanhoudende vraag vanuit de markt.” De looptijd van de in aanbod staande koopwoningen is verder afgenomen tot 168 dagen. 28% van de woningen staat een jaar of langer te koop. Een potentiële koper had het afgelopen kwartaal nog slechte keuze uit minder dan vier woningen (3,7). Met name in de stedelijke gebieden, waar appartementen en tussenwoningen een groot deel van de woningmarkt uitmaken, is de enorme krapte evident. In landelijke gebieden, waar de duurdere woningtypen meer vertegenwoordigd zijn, heeft de consument nog wel wat te kiezen. De trend van afnemend aanbod en stijgende prijzen is echter ook hier aan de orde.
In het derde kwartaal zijn 6.600 nieuwbouwwoningen door NVM-makelaars verkocht. Dat is 12% minder dan hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De prijs van een verkochte nieuwbouwwoning is in een jaar tijd met ruim 16% toegenomen tot gemiddeld 355.000 euro.
Somber
Volgens de NVM zal het sombere beeld van minder woningtransacties, een verder afnemend aanbod en forse prijsstijgingen ook het komende kwartaal domineren. Jaarsma: “Net als onze voorspelling in het vorige kwartaal houden we voor het laatste kwartaal van 2018 rekening met een daling van 7 tot 10% in het aantal transacties en een prijsontwikkeling van plus 8 tot 10%. Het vierde kwartaal van een jaar is er traditioneel een van meer transacties dan de andere periodes in het jaar, maar omdat er bijna geen aanbod is, zullen er ook minder transacties plaatsvinden dan normaal gesproken in een vierde kwartaal. De woningmarkt zal dus verder verkrappen, al blijven de regionale verschillen groot.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
