Nieuwe koopkrachtberekeningen van Nibud laten overwegend plussen zien die variëren van 0,5% tot 8,1% en slechts een enkele min van 0,2%, uitgaande van het inflatiecijfer van 3,5% zoals het Centraal Planbureau verwacht.
Nibud heeft voor 117 verschillende, veelvoorkomende huishoudens uitgerekend hoe hun koopkracht dit jaar verandert ten opzichte van 2022. “Financieel gezien wordt 2023 voor de meeste huishoudens een jaar van bijkomen en herstellen van de plotseling hoge uitgaven van het afgelopen jaar. Het omvangrijke compensatiepakket van de overheid zorgt ervoor dat ten opzichte van 2022 veel huishoudens er dit jaar op vooruit gaan”, aldus het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud).
“Veel werkenden zullen zien dat ze netto meer salaris overhouden omdat ze meer arbeidskorting krijgen en dus minder belasting hoeven te betalen. Ook ontvangen veel werkenden een cao-loonsverhoging. En mensen met kinderen merken dat ze dit jaar meer kinderbijslag en kindgebonden budget krijgen. Niet-werkenden zien dat de uitkeringen en bijstand fors zijn verhoogd. Daarnaast is de zorgtoeslag flink gestegen. Al deze maatregelen zorgen voor wat financiële ademruimte die de meesten hard nodig hebben.”
Lagere inkomens
In de nieuwe koopkrachtberekeningen heeft Nibud rekening gehouden met alle landelijke inkomensondersteunende maatregelen en met de energietoeslag die gemeenten kunnen geven aan inwoners met een laag inkomen. Hoe lager het inkomen hoe onzekerder het inkomen dat mensen daadwerkelijk te besteden hebben, waarschuwt Nibud. “Zij kunnen verschillende aanvullende toeslagen aanvragen om het inkomen te verhogen, maar het grote nadeel van deze toeslagen is dat aanvragers vooraf een inschatting moeten maken van hun jaarinkomen en zelf wijzigingen daarover moeten doorgeven. Veel mensen vinden dit lastig en vergeten dit, met alle financiële gevolgen van dien.
Naast het onzekere inkomen speelt op dit moment ook dat veel mensen niet weten wat zij precies zullen moeten gaan betalen voor hun energieverbruik. Huishoudens die meer verbruiken dan het maximum van het energieplafond, betalen over dat extra verbruik een variabel tarief en zitten in onzekerheid over het uiteindelijke bedrag. Daarnaast blijft er grote onzekerheid over het verloop van alle prijzen van komend jaar. Weten waar je financieel aan toe bent, is nodig om te kunnen begroten en uit te kunnen rekenen hoeveel budget er is voor andere uitgavenposten. Hogere inkomens hebben meer ruimte in hun begroting om te kunnen schuiven met uitgavenposten en hebben vaker een buffer om op terug te vallen.”
Focus meer op uitgavencijfers
Nibud pleit ervoor om uitgavencijfers en persoonlijke omstandigheden een grotere rol te laten spelen bij het maken van beleid. “Alleen kijken naar het inkomen is anno 2023 niet meer voldoende om te kunnen bepalen of mensen in aanmerking komen voor bepaalde inkomensondersteunende maatregelen”, aldus Nibud-directeur Arjan Vliegenthart. “Als we iets van de energiecrisis hebben geleerd is het dat mensen in een energieonzuinige woning of grote gezinnen noodgedwongen hogere energie-uitgaven hebben dan anderen. Daardoor kunnen zij meer moeite hebben met rondkomen dan anderen met hetzelfde inkomen. Nibud vindt het belangrijk dat mensen de zekerheid krijgen dat belangrijke basis- en nutsvoorzieningen voor iedereen bereikbaar en betaalbaar blijven, nu en in de toekomst.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
