Op de Nederlandse woningmarkt dreigt een aloude klassenmaatschappij te ontstaan, waardoor starters alleen nog maar door rijke ouders en familieleden een plekje kunnen verwerven. Daarvoor waarschuwt de vereniging voor ontwikkelaars en bouwondernemers NVB.
De vereniging komt tot deze conclusie naar aanleiding van twee essays van Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems van de TUD, en Karel Schiffer, gastauteur OTB: ‘Kopers verdienen meer’ en ‘Kopers komen tekort’. Zij schreven deze essays in opdracht van NVB.
Door telkens opnieuw de leencapaciteit aan te scherpen wordt het voor starters op de woningmarkt steeds lastiger om een eigen woning te kopen. “Het is de hoogste tijd dat ook de regering dit inziet”, aldus de NVB. “Anders dreigt de terugkeer naar de aloude klassenmaatschappij. Steeds meer – grote groepen vooral jongeren – zullen de dupe worden en geen kant meer uitkunnen op de verstopte woningmarkt.”
“In het huidige regeringsbeleid staat niet langer een heldere visie op de woningmarkt centraal, maar overheerst de eendimensionale invalshoek, te weten, het op alle mogelijke onderdelen steeds verder beperken van de financiële risico’s van het eigen woningbezit.”
Tot op heden valt de schade voor de woningmarkt gelukkig mee. NVB: “Sterker, deze doet het op het oog zelfs weer aardig. Dit met dank aan de extreem lage hypotheekrente en het mooie consumentenvertrouwen. Maar op termijn is de koers met almaar strengere hypotheeknormen, gedoemd te mislukken en funest voor de woningmarkt en de economie. Een kleine rentestijging kan al genoeg zijn.”
Het is volgens het onderzoek van Boelhouwer en Schiffer terecht dat de excessen bij de kredietverlening van eigen woningen zijn weggehaald. “Maar je kunt ook doorschieten en andere, minstens zo belangrijke doelen als een gezonde woningmarkt en economie, uit het oog verliezen. Dat laatste is nu het geval. Vooral grote groepen jongeren zullen, als de hypotheekrente maar richting de 4 à 5% stijgt, geen kant meer uitkunnen.”
Nergens voor nodig
Toch is angst voor al te grote financiële risico’s bij hypotheken nergens voor nodig, volgens de NVB. “De risico’s op hypotheken behoren in Nederland tot de laagste van heel Europa. Nergens anders is het aantal huishoudens die hun hypotheek niet meer betalen zo laag hier. Dit was vóór de crisis het geval en is gedurende de hele crisis zo gebleven. Vergelijkingen met het buitenland, waar kopers (hoegenaamd) minder hypotheek krijgen, gaan bovendien vaak mank, omdat kopers daar consumptief aanvullend krediet krijgen, tegen veel hogere rentes en met alle bijbehorende risico’s van dien.”
Het huidige regeringsbeleid is in z’n uitwerking vooral schrijnend voor jongeren met een middeninkomen. Zij zullen steeds vaker tussen wal en schip in raken, omdat zij voor de koopsector door de nieuwe normen ‘te weinig’ verdienen en voor de sociale huursector ‘te veel’. “Met als gevolg dat zij zijn aangewezen op de dure vrije huursector, maar met een maandelijkse huur van 900 euro valt er weinig te sparen”, aldus concludeert Nico Rietdijk, directeur van NVB.
Boelhouwer en Schiffer hebben voor hun essays studie verricht naar de woningfinanciering in Nederland over de afgelopen zestig jaar. Op basis hiervan komen zij met zeven adviezen die bijdragen aan de financiële stabiliteit én de woningmarkt. Hoofdzaak is volgens hen dat er allereerst weer een duidelijke kijk op de woningmarkt (terug)komt, die verder gaat dan alleen een eenzijdige focus op risicoreductie.
Download hier de ‘In 5 minuten’ versie van de twee essays die NVB heeft opgesteld, met als titel ‘Hogere hypotheek moet kunnen.’
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
