Na het afwijzen van een schadeclaim kan er tussen verzekeraar en verzekeringnemer een meningsverschil ontstaan over de uitleg van begrippen ‘onvoorzien’ en ‘onverwacht’ in de polisvoorwaarden. De Commissie van Beroep Kifid heeft zich gebogen over die uitleg.
In een vandaag gepubliceerde uitspraak oordeelt de Commissie van Beroep opnieuw dat wanneer begrippen in de polisvoorwaarden onvoldoende duidelijk zijn, consumenten er redelijkerwijs vanuit mogen gaan dat de polis dekking biedt. In deze zaak maakte Unigarant in een beroepsprocedure bij Kifid bezwaar tegen een uitspraak van de Geschillencommissie waarin is gesteld dat de begrippen ‘onvoorzien’ en ‘onverwacht’ subjectief moeten worden uitgelegd.
De zaak
Verzekerden kregen ‘s avonds rond 22.45 uur via de buurtapp een bericht dat er een waterbreuk was in de straat en dat het water afgesloten werd. “Toen mijn man naar bed ging heeft hij de kraan geopend om een glaasje water te pakken voor zijn pillen. Er kwam nog steeds geen water. Hij heeft toen vergeten de kraan weer dicht te maken. In de gootsteen zat de afsluitdop in het gat. ‘s Nachts is het lek gerepareerd en is de druk weer op de leiding gezet. Dit moet rond 3.00 uur geweest zijn. Vanaf dat moment heeft de kraan gelopen en is het water over het keukenblok de keuken en de kamer in gelopen en vervolgens ook naar de Kelder. Tegen 9.00 uur ‘s morgens toen ik wakker werd zag ik de ravage in de keuken en kamer en later in de kelder.”
Door gevolmachtigde SAA Verzekeringen is de schadeclaim afgewezen, omdat de verzekering geen dekking biedt als er geen sprake is van een onvoorziene, plotselinge en onverwachte schadegebeurtenis. Volgens de Geschillencommissie (zaak GC 2022-1016) is de waterschade aan de inboedel echter wel veroorzaakt door een onvoorziene, plotselinge en onverwachte schadegebeurtenis. De verzekeraar moet het schadebedrag uitkeren.
Wel of niet subjectief
Aan de hand van de jurisprudentie stelde de Geschillencommissie vast dat de taalkundige betekenis van het woord ‘onvoorzien’, in het maatschappelijk verkeer gelijk wordt gesteld aan ‘onverwacht’ of ‘onverhoeds’, datgene ‘waarmee de verzekerde geen rekening heeft gehouden’. Hieruit volgt volgens de Geschillencommissie dat de begrippen onvoorzien en onverwacht niet alleen dezelfde betekenis hebben maar ook dat zij subjectief worden uitgelegd. “Dat wil zeggen dat het alleen gaat om wat de verzekerde verwachtte en waarmee hij rekening hield. Het gaat dus niet om wat de verzekerde behoorde te verwachten en waarmee hij rekening behoorde te houden.”
De verzekeraar bestrijdt in de beroepsprocedure dat het bij de uitleg van de voorwaarden alleen zou gaan om wat de verzekerde verwachtte en waarmee deze rekening hield. Ter onderbouwing verwijst de verzekeraar naar een uitspraak van de Raad van Toezicht Verzekeringen van 16 december 2002, waaruit zou zijn af te leiden dat een subjectieve uitleg juist niet van toepassing kan zijn.
De Commissie van Beroep zet daar een andere uitspraak van de Raad van Toezicht Verzekeringen van 24 januari 2000 tegenover. Daarin is – kort samengevat – overwogen dat een verzekeringnemer een ‘onvoorziene’ schade ook zou kunnen begrijpen als een schade als gevolg van een menselijke fout waarmee de verzekeringnemer in redelijkheid geen rekening heeft gehouden. Kifid: “Die uitspraak heeft geleid tot de aanbeveling aan verzekeraars om dit soort dekkingsvoorwaarden nader uit te leggen. De Commissie van Beroep constateert dat Unigarant deze aanbeveling heeft opgevolgd door in artikel 25 van de Bijzondere Voorwaarden een opsomming te geven van welke schade als gevolg van water/stoom wél is verzekerd en welke niet.”
Onduidelijke polisvoorwaarde
De aanbeveling om dekkingsomschrijvingen te verduidelijken is volgens de Commissie van Beroep echter niet opgevolgd als het gaat om artikel 26 van de Bijzondere Voorwaarden. Dat is het artikel waarop de verzekeraar zich in deze klachtzaak heeft beroepen bij het afwijzen van de schadeclaim van de consument. In artikel 26 van de voorwaarden is bepaald dat de inboedel is verzekerd voor schade door ‘andere van buitenkomende schadeoorzaken’.
Daarmee is bedoeld ‘een onvoorziene, plotseling en onverwachte’, zo blijkt uit het vervolg van artikel 26. “Hiermee kan er bij een verzekeringnemer onduidelijkheid bestaan over wat een ‘onvoorziene en onverwachte gebeurtenis’ is”, aldus de Commissie van Beroep. “De verzekeraar maakt in artikel 26 niet duidelijk dat schade die het gevolg is van eigen schuld van de verzekeringnemer niet gedekt is.”
Uitleg in voordeel van consument
Alles afwegende ziet de Commissie van Beroep onvoldoende objectieve aanknopingspunten om de begrippen ‘onvoorzien en onverwacht’ zo strikt uit te leggen dat schade als gevolg van eigen schuld onder de voorwaarden van deze verzekering niet gedekt zou zijn.
Nu de voorwaarde waar de verzekeraar zich op beroept voor meerdere uitleg vatbaar is, geldt volgens de contra proferentem-regel de voor de consument meest gunstige uitleg. “Wanneer de verzekeraar ‘onvoorzien en onverwacht’ strikter wil toepassen, dan zal zij haar voorwaarden op dit punt moeten aanpassen en verduidelijken.”
De Commissie van Beroep benadrukt dat met deze uitspraak niet is gezegd dat ‘onvoorzien en onverwacht’ subjectief moeten worden uitgelegd. “Het gaat erom dat wanneer begrippen in de polisvoorwaarden onvoldoende duidelijk zijn, consumenten er redelijkerwijs vanuit mogen gaan dat de polis dekking biedt.”
Bindende uitspraken
De Commissie van Beroep bevestigt met deze uitspraak (CvB 2023-0032) de eerder gedane uitspraak van de Geschillencommissie (GC 2022-1016) in deze klacht. Deze uitspraken zijn bindend.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
