Van de mensen met financiële problemen heeft een groot deel moeite met lezen. Door ingewikkelde communicatie van schuldeisers en schuldhulpverleners belanden zij vaak verder in de schulden. Dat blijkt uit het eindrapport Lezen ≠ Begrijpen. Het rapport bundelt de meest recente onderzoeken naar schulden en laaggeletterdheid.
Het onderzoeksproject Lezen ≠ Begrijpen is uitgevoerd door Gerechtsdeurwaarders- en incassobureau Syncasso Nederland, Kredietbank Nederland, Rijksuniversiteit Groningen en Stichting Lezen & Schrijven. Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) nam het rapport vorige week in ontvangst. Volgens Van Ark zijn laaggeletterde mensen in onze ingewikkelde wereld extra kwetsbaar als het om hun financiën gaat. “Ze kunnen zomaar ‘ja’ zeggen op iets wat zij niet goed begrijpen en in de schulden belanden.
Minimum niveau
Uit het eindrapport valt op te maken dat in Nederland 18% van de volwassenen laaggeletterd is. Onder mensen met financiële problemen blijkt dat 50,3% van de mensen grote moeite heeft met lezen. Op basis hiervan stellen de onderzoekers vast dat leesvaardigheidsproblemen veel vaker voorkomen bij mensen met problematische schulden. Hun leesvaardigheid zit onder het eindniveau vmbo of niveau mbo-2/3, het niveau dat door de overheid wordt gesteld als minimum om volwaardig mee te kunnen doen aan de samenleving. Dit betekent volgens de onderzoekers dat alle organisaties die te maken krijgen met deze doelgroep, rekening moeten houden met leesproblemen bij hun klanten.
Praktijksituaties
In de dagelijkse praktijk merkt de Kredietbank en Syncasso dat een groot deel van hun klanten niet op brieven en aanmaningen reageert. Geregeld vragen cliënten hen om een mondelinge toelichting op de papieren stukken. Doordat deze mensen brieven en e-mails niet begrijpen, lopen zij belangrijke informatie mis. Ondernemen ze om die reden geen actie, dan worden de problemen groter.
Rijksuniversiteit Groningen is in gesprek gegaan met klanten van Kredietbank Nederland. Uit deze gesprekken bleek dat mensen die laaggeletterd zijn tegen verschillende zaken aanlopen die het moeilijk maken om schulden kwijt te raken. “Zij hebben grote moeite met het begrijpen van informatie (lange zinnen, jargon, onduidelijke structuur) en het goed invullen van gegevens. Daarnaast ervaren zij een gebrek aan persoonlijke communicatie en hulp. Door dit alles ontstaat stress, waardoor oplossingen nog verder lijken. In de gesprekken kwamen ook duidelijke oplossingen naar voren. Het dringend advies aan instanties luidt als volgt: gebruik simpele woorden, schrijf korte brieven, gebruik pictogrammen en maak ruimte voor persoonlijk contact. En op de langere termijn moet het gaan over het verbeteren van taalvaardigheden.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
