Nederlandse huishoudens hebben in reactie op de sterk gestegen energieprijzen massaal de thermostaat lager gezet en zijn korter gaan douchen. Ook hebben huiseigenaren vaker hun woning geïsoleerd, maar om uit de energiecrisis te komen zijn meer structurele investeringen nodig om woningen te verduurzamen.
Dit blijkt uit een nieuwe analyse van DNB. Hierbij valt op dat huishoudens die het meest in de problemen komen door de hoge energieprijzen, disproportioneel vaak huurder zijn. Gegeven de schaarste aan mensen en middelen voor verduurzaming, is het verstandig dat de overheid deze groep als eerste helpt om de woning te verduurzamen.
Huishoudens besparen massaal energie
In een DNB-enquête onder bijna tweeduizend huishoudens geeft 84% aan het afgelopen jaar energie te hebben bespaard, vooral door de thermostaat lager te zetten of door korter te douchen. Daarnaast hebben woningeigenaren geïnvesteerd in verduurzaming van de eigen woning. Ongeveer 27% van de eigenaren stak geld in kleine aanpassingen, zoals tochtstrippen, radiatorfolie en ledlampen. Ongeveer 16% koos het afgelopen jaar voor grote investeringen, zoals spouwmuurisolatie, de aanschaf van een warmtepomp of zonnepanelen. De stijging van de energiekosten blijkt de belangrijkste reden voor mensen om hun energieverbruik sterk te verminderen.
Lage bereidheid om te lenen voor verduurzaming
Naar schatting door DNB kan minstens 86% van de woningeigenaren het eigen huis vergaand verduurzamen met spaargeld of een lening binnen de eigen hypotheek. Toch blijft de bereidheid om in de komende jaren grote bedragen uit te geven beperkt. Dit komt deels doordat huizenbezitters geen extra schulden willen maken. Ongeveer drie kwart van de mensen financierde de verduurzaming van het huis in 2022 bijvoorbeeld met spaargeld, 7% sloot een lening af bij de bank en 4% leende bij een fonds, zoals het Nationaal Warmtefonds. Ook willen huiseigenaren veel minder besteden aan verduurzaming dan meestal nodig is. DNB: “Op basis van data van het Planbureau voor de Leefomgeving is naar schatting gemiddeld 24.000 euro per woning nodig om op energielabel B uit te komen. Slechts 5% van de huiseigenaren is bereid om meer dan 20.000 euro hierin te steken. Het bedrag dat huishoudens bereid zijn te investeren is ook niet toegenomen in vergelijking met medio 2021. Dit is opvallend, omdat de hogere energieprijzen verduurzaming van het huis veel rendabeler maken.”
Financieel kwetsbare huishoudens
In de analyse wordt ook ingezoomd op de groep mensen die financieel kwetsbaar is voor hogere energieprijzen. Uit een scenarioanalyse blijkt dat ongeveer 1 miljoen huishoudens een laag inkomen en hoge energierekening zou hebben bij aanhoudend hoge prijzen en de afbouw van huidige compensatiemaatregelen als het prijsplafond. Waarschijnlijk ligt dit aantal in de praktijk iets lager omdat huishoudens ook energie besparen. Financieel kwetsbare huishoudens zijn vaak huurder bij een corporatie. Ook geven ze vaak aan minder inzicht te hebben in de eigen energierekening of besparingsopties.
Drie aanbevelingen voor de overheid
DNB: “De uitkomsten van de enquête en ons onderzoek geven duidelijk inzichten voor het beleid van de overheid om huizen verder te verduurzamen. We doen daarom drie aanbevelingen: richt het beleid in eerste instantie op de minst duurzame huurwoningen van financieel kwetsbare huishoudens. Daar is de meeste winst te behalen. Verbeter ook de informatievoorziening over verduurzamingsmogelijkheden en de financiering voor huiseigenaren. En geef zo snel mogelijk duidelijkheid over de duur en werking van de compensatie van de hoge energierekening, want dit kan ervoor zorgen dat huiseigenaren eerder bereid zijn in verduurzaming te investeren.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
