Uit modellen en berekeningen van De Nederlandsche Bank blijkt dat de betaalbaarheid van een koophuis eind 2023 ruim 4% beter is dan eind 2021, voordat de hypotheekrente begon te stijgen. In 2024 zou de betaalbaarheid al zo’n 6% beter kunnen zijn. Dat is positief nieuws voor een deel van de starters.
De huizenprijzen dalen, maar door de gestegen hypotheekrente zijn starters nu per maand meer kwijt dan vorig jaar. Omdat de inkomens intussen stijgen en de huizenprijzen verder dalen, verbetert de betaalbaarheid later dit jaar, schrijven de DNB-economen in de analyse. Maar ondanks deze hoopvollere vooruitzichten blijft het voor een grote groep starters ook dan nog steeds bijzonder moeilijk om een geschikte koopwoning te vinden.
Het gemiddelde bruto-inkomen van een startershuishouden was in 2022 ongeveer 67.500 euro. Met dat inkomen kunnen starters tegen de huidige hypotheekrente van 4% maximaal 312.000 euro lenen voor een hypotheek. Dit is een stuk lager dan de gemiddelde verkoopprijs van een woning (432.000 euro in 2022).
Bredere aanpak is nodig
Toch is het volgens DNB belangrijk om een aantal goedbedoelde steunmaatregelen voor starters niet in te zetten. “De eerste gedachte in moeilijke tijden is logischerwijs om starters financieel te steunen. Bijvoorbeeld door de maximale leenruimte te verhogen of verdere fiscale subsidies te geven voor woningbezit. Hoewel dit op korte termijn voor een kleine groep behulpzaam kan zijn, maakt het de situatie voor starters op langere termijn niet beter, doordat het uiteindelijk de huizenprijzen weer verder opdrijft. Eerder onderzoek van DNB liet al zien dat de huizenprijzen in Nederland met name worden bepaald door wat mensen kunnen lenen. Deze nieuwe Analyse is een modelmatige uitwerking hiervan, waaruit blijkt dat meer financieringsruimte zich uiteindelijk 1-op-1 vertaalt in hogere prijzen. Starters hebben helaas dus weinig baat bij financiële steunmaatregelen. Een bredere aanpak van de problematiek is nodig.”
Analyse ‘Financieringsruimte en huizenprijzen’
Onze economen hebben in de Analyse ‘Financieringsruimte en huizenprijzen’ op drie verschillende manieren gekeken naar de relatie tussen hoeveel geld mensen kunnen lenen voor het kopen van een huis én de ontwikkeling van de huizenprijzen. In modellen blikken zij aan de hand van verschillende scenario’s terug vanaf het moment dat de hypotheekrente begon te stijgen, in het voorjaar van 2022, en vooruit tot 2026. Lees alle details hier in de DNB Analyse (pdf).
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
