Morgen dertig jaar geleden, op 19 oktober 1987, kregen aandelenmarkten wereldwijd de grootste daling op één dag voor hun kiezen. Experts van vermogensbeheerder Schroders vragen zich af of de geschiedenis zich in 2017 kan herhalen.
De aandelenmarkten daalden door zorgen over een vertragende wereldeconomie en hoge aandelenkoersen. Geautomatiseerde verkoopprogramma’s verergerden de koersdalingen. Binnen 24 uur waren aandelenmarkten in Azië, Europa en de VS tot 23% omlaag gegaan. Echter met de hulp van de centrale banken konden aandelenmarkten weer snel herstellen. Vijf jaar na Black Monday stegen de aandelenmarkten in Europa en de VS met 15% jaarlijks.
In vrije val
In oktober 1987 waren de aandelenmarkten vijf achtereenvolgende jaren gestegen. De wereldeconomie had zich hersteld van de recessie en stagnatie van de jaren zeventig. Krediet groeide, huizenprijzen stegen en beleggers waren in een ‘bullish’ stemming. Maar van het ene op het andere moment sloeg de stemming om en raakten wereldwijde aandelenmarkten in vrije val. Wat de precieze redenen hiervoor zijn geweest, is niet makkelijk aan te wijzen, maar wel is duidelijk dat er sprake was van collectieve paniek.
De verliezen werden verergerd door nieuwe geautomatiseerde handelssystemen die toentertijd nog niet zodanig waren ingericht dat zij de verspreiding van de ineenstorting konden tegengaan. Direct nadat de aandelenmarkten daalden en de paniek toesloeg, kwamen centrale bankiers in actie om de rust te herstellen: de rente daalde en de Fed, de Amerikaanse centrale bank, moedigde banken aan om door te gaan geld te lenen zodat de geldstroom niet zou opdrogen. Dat beleid werkte. In de vijf jaar na de crash maakten aandelenmarkten een sterk herstel.
Geen katalysator
Hoewel hoge waarderingen kunnen bijdragen aan een koersval, zijn ze niet noodzakelijkerwijs de katalysator. Waarderingen in de VS, Groot-Brittannië en Europa zijn nu hoger dan in 1987, maar aandelenmarkten blijven op recordhoogte. In 1987 was er een logische manier voor beleggers om hun beleggingen te beschermen. In staatsobligaties konden ze toen nog een gezond rendement vinden, evenals bescherming voor hun belegging. Die manier om je beleggingen te beschermen, is nu niet zo duidelijk aanwezig.
Matthew Dobbs, een fondsmanger in Londen ten tijde van Black Monday en op dit moment Head of Global Small Cap bij Schroders: “Het is gemakkelijk te begrijpen waarom beleggers nu in aandelen stappen. Aandelenmarkten bereiken tegenwoordig record na record en de waarderingen voor aandelen zijn vergelijkbaar met wat zij in 1987 waren. Maar vandaag de dag is het risico anders. De rendementen op obligaties en spaargeld, waar de risico’s beperkt zijn, liggen nu zeer laag in vergelijking met het dividendrendement op aandelen, die ongeveer 4% bedraagt.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
