Kleine schommelingen in de prognose van de levensverwachting kunnen grote impact hebben op het pensioen. Dit ‘langlevenrisico’ wordt nu min of meer uniform gedeeld via de dekkingsgraad. Netspar-onderzoekers Anja De Waegenaere en Michel Vellekoop analyseren een alternatief waarbij de mate van risico per leeftijdscohort kan verschillen.
De alleroudsten kunnen daarmee bijvoorbeeld uit de wind gehouden worden. In het alternatief dat de onderzoekers voorstellen wordt een driedeling gemaakt, waarbij de actieve deelnemers binnen een fonds het risico van de oudste deelnemers dragen en de jong-gepensioneerden alleen hun eigen risico.
Dekkingsgraad
Op dit moment dragen alle actieve deelnemers en gepensioneerden in Nederland ongeveer hetzelfde langlevenrisico. In pensioenfondsen is dit geregeld via de dekkingsgraad. Als we gemiddeld langer leven dan moeten we eerder pensioenuitkeringen korten of pensioenpremies verhogen en als we gemiddeld korter leven kunnen we eerder indexeren of de pensioenpremies verlagen. Met name voor de groep alleroudsten kan deze uniforme risicodeling ongunstig uitpakken omdat ze meer risico toegerekend krijgen dan wanneer ze het risico enkel binnen de eigen leeftijdsgroep zouden delen. Dit risico is moeilijk verzekerbaar via de financiële markten. De nieuwe regel zou ongewenste fluctuaties voor de alleroudsten kunnen voorkomen, terwijl de effecten voor de jongere cohorten in veel gevallen beperkt blijven.
Persoonlijke pensioenpotjes
Momenteel wordt in de SER gesproken over de mogelijkheid om werknemers hun pensioen op te laten bouwen via persoonlijke pensioenpotjes. Dat betekent dat het uniform risicodelen zoals dat nu gebeurt, niet langer de enige mogelijkheid is. Men zou er dan voor kunnen kiezen het langlevenrisico zo te verdelen dat de alleroudsten niet geraakt worden.
Flexibel
Voor het invoeren van de regel met verdeling over drie leeftijdsgroepen is het cruciaal dat pensioenfondsbestuurders of sociale partners flexibel kunnen zijn in het bepalen van de leeftijdsgrenzen. Want de impact op de verschillende cohorten is afhankelijk van de leeftijdsopbouw binnen een pensioenfonds. Het handhaven van het solidariteitsprincipe is ook een vereiste: de huidige actieve deelnemers moeten er immers op kunnen vertrouwen dat te zijner tijd hun risico ook wordt overgenomen.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
