Het aantal problematische nalatenschappen laat een sterke groei zien. In veel gevallen lopen familiebanden daarbij zelfs ernstige schade op. Onterecht wordt vaak gedacht dat het zich tegen die tijd wel vanzelf regelt, of dat er wettelijk voldoende is geregeld om gedoe te voorkomen.
Dit blijkt uit onderzoek door Multiscope onder ruim 1.000 respondenten, in opdracht van nalatenschapspecialist Confidente. Van hen geeft ruim 75% aan dat in hun familie ruzie om de erfenis niet aan de orde zal zijn. In de praktijk blijkt er echter niet altijd iets geregeld te zijn. Minder dan helft van de ondervraagden heeft een testament. Maakt slechts een kleine 19% de nalatenschap binnen de familie bespreekbaar en denkt 28% van de respondenten dat het regelen niet nodig is omdat het wel los loopt of dat de wet duidelijke richtlijnen geeft.
Tegenvaller
Dat loslopen blijkt in de praktijk dus enorm tegen te vallen, stelt Nono Schrader, oprichtster van Confidente. “Juist die wet kan soms ineens voor verrassingen zorgen. Als papa hertrouwt krijgt zijn nieuwe vrouw in eerste instantie alles, ook de juwelen van mama. Vader kan in zijn testament of codicil opnemen dat de spullen van zijn eerste vrouw onder de kinderen zouden worden verdeeld, juist om die wettelijke regels te omzeilen. Zorgwekkend is dat slechts 40% van de ondervraagden aangeeft een testament te hebben. Zeker nu er zoveel samengestelde families en gezinnen zijn”.
Hebberigheid
Bijna 70% van de ondervraagden denkt dat geld en hebberigheid de belangrijkste oorzaken voor ruzie zijn. Gevolgd door onderling wantrouwen (32%) en het gevoel benadeeld te zijn (35%). Schrader denkt dat vooral die laatste twee de grootste invloed hebben. “De meeste conflicten over een erfenis hebben betrekking op emoties. Het gevoel achtergesteld te zijn, of te zijn geweest in een al dan niet ver verleden, leidt tot onderling wantrouwen en scheve ogen. ‘Hoeveel heeft papa eigenlijk bijgedragen voor jouw huwelijk indertijd?’ ‘En die studie van jou is toch door papa en mama betaald?’. Zo wordt geld vaak het middel waarlangs een door erfgenamen gevoelde ongelijkheid wordt uitgedrukt”.
Onduidelijke communicatie
Slechts een kleine 17% denkt dat onduidelijkheid over de wensen van de overledene de belangrijkste oorzaak van gedoe of ruzie in families oplevert. Maar juist daardoor ontstaat vaak onenigheid, zegt Schrader. “Zaken die de uitvaart betreffen zijn meestal wel bekend bij de nabestaanden. De wensen ten aanzien van de verdeling van de spullen van de overledene echter veelal niet. Maar ook niet wie straks voor de hond zorgt nu zijn baasje is overleden. Uit het onderzoek blijkt dat men niet goed op de hoogte is van wat er bij een nalatenschap om de hoek komt kijken aan financiële rompslomp en ingewikkelde keuzes.”
Meerdere kapiteins
Het per testament en eventueel codicil goed vastleggen van wensen is volgens Schrader dan ook de eerste stap om gedoe te voorkomen. Een tweede stap is het communiceren van de beweegredenen van de betrokkene. Om zaken en emoties in goede banen te leiden is het tijdig inschakelen van een onafhankelijk deskundig adviseur, die over een beetje tact beschikt en verstand van zaken heeft, de derde belangrijke stap. Schrader: “Meerdere kapiteins op een schip is bij de afwikkeling van de nalatenschap niet handig. Wij raden sowieso altijd aan een executeur aan te wijzen. Deze moet dan overigens wel in het testament worden benoemd. Maar ook als nabestaande, of als executeur, kan het verstandig zijn om een onafhankelijke derde met een beetje tact en verstand van zaken in te schakelen. Dit voorkomt vaak een hoop gedoe en hoge kosten.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
