Banken hebben zichzelf kwetsbaar gemaakt door in het verleden bij het toekennen van aflosvrije hypotheken niet te onderzoeken wat de risico’s hiervan waren en de consument daarop te wijzen. De simpele vraag of het hypothecair krediet wel verstrekt moest worden kwam niet bij ze op.
Met deze toch opvallende aantijgingen wijst Anton Vanden Bol, algemeen directeur Hypotheek Visie Centrale, de banken op hun bijzondere zorgplicht. “Banken moeten voorafgaand aan het verstrekken van een hypothecair krediet zelfstandig voldoende informatie opvragen over de inkomens- en vermogenspositie van de consument. Daarnaast zijn geldverstrekkers volgens de zorgplicht verplicht consumenten te waarschuwen voor de risico’s verbonden aan het bestedingsdoel. Aldus de Hoge Raad in een arrest van afgelopen juni.”
In die zaak stelt het hoogste rechtscollege dat de bank aansprakelijk is voor schade bij de consument omdat zij de zorgplicht niet hebben ingevuld. Vanden Bol: “De tussenpersoon die destijds geadviseerd had is failliet. Onafhankelijk daarvan heeft de bank een bijzondere zorgplicht. Hij had zelfstandig onderzoek moeten doen en de consument moeten informeren en waarschuwen over de risico’s zodanig dat de consument kan beoordelen of hij de verplichtingen kan (blijven) dragen.”
Gedegen en goedkoop gaan niet samen
Behalve in de adviezen die in het verleden zijn gegeven, ziet Vanden Bol ook van vandaag de dag nog adviesrapporten langskomen die niet aan de zorgplicht voldoen. Daarbij merkt hij op dat hoewel meer banken tot het inzicht komen dat ze bij het verstrekken van een hypothecair krediet zelfstandig moeten onderzoeken wat de risico’s zijn en consumenten hiervoor moeten waarschuwen en beschermen, het oppassen blijft in de hectische woningmarkt, waar het alleen nog lijkt te gaan om de laagste rente.
Vanden Bol: “Consumenten zijn steeds vaker op zoek naar het goedkoopste hypotheekadvies voor het kopen van een woning. Daarnaast ontstaan er tools waarmee de consument zelf een hypotheek kan afsluiten. Gezien de zorgplicht en alle complexiteit rondom het afsluiten van een hypotheek is het onwaarschijnlijk dat de consument in deze een goed hypotheekadvies krijgt waarbij men voldoende is geïnformeerd en gewezen op alle risico’s. Oftewel, dat het een advies is waarbij aan de wettelijke regels wordt voldaan. Een goed hypotheekadvies dat aan alle wettelijke eisen voldoet is gewoon veel werk en kost dus ook geld.”
Alleen een compleet advies
Banken zouden er in de optiek van Vanden Bol goed aan doen om vanuit hun zorgplicht een aanvraag alleen nog goed te keuren op basis van een compleet advies dat voldoet aan alle wettelijke bepalingen en niet alleen op enkele onderdelen daarvan. “Banken voldoen hier nu niet aan en maken zich daardoor civielrechtelijk kwetsbaar. Zeker als consumenten zich hier bewust van worden”, waarschuwt Van de Bol.
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
