“De financiële gezondheid van burgers, en daarmee ook van bedrijven, zal alleen maar verder afnemen als we nu geen actie ondernemen.” Met die voorspelling opende Adfiz-voorzitter Roger van der Linden vanmiddag de Adfiz Nieuwjaarsboodschap. Een succesvolle diplomaat als nieuwe minister stemt hem hoopvol.
Op de tweede donderdag van januari luidt Adfiz traditiegetrouw het nieuwe verzekeringsbranchejaar in met de Nieuwjaarsbijeenkomst. Dit jaar kon het evenement opnieuw niet fysiek plaatsvinden en kon Adfiz Nieuwjaarsboodschap online worden gevolgd. Die boodschap begon Van der Linden met een quote uit het verhaal ‘Océan’ van de Franse dichter, schrijver en staatsman Victor Hugo: ‘Vrijheid begint waar onwetendheid eindigt’.
“Kennis tot je nemen, inzichten opdoen en ervaringen beleven; het zijn stuk voor stuk zaken die essentieel zijn om een eigen oordeel te kunnen vormen. Om onafhankelijk van alles en iedereen de juiste keuzes te kunnen maken. En daarmee: om vrijer in het leven te staan. Juist daarom is het zo belangrijk om te blijven leren, want je weet niet wat je niet weet”, aldus Van der Linden.
Financiële weerbaarheid
Daarmee sloeg de Adfiz-voorzitter een brug naar de financiële ongezonde situatie waarin veel huishoudens en bedrijven zich momenteel bevinden. Financieel advies heeft volgens hem een duidelijke meerwaarde bij het weerbaarder maken van die mensen en bedrijven.
Van der Linden: “Als iets het financieel gedrag van mensen verandert dan is dat wel financieel advies. Financieel advies maakt mensen weerbaarder. Het is zonneklaar dat veel mensen juist baat hebben bij een professional die hen bij de hand neemt, die hen adviseert, die hen de knoop helpt doorhakken en die ervoor zorgt dat ze de juiste koers blijven varen. En die disciplinerende werking gaat uit van de interactie tussen de klant en zijn financieel adviseur, en nergens anders van. Daar ben ik – en met mij vele collega-adviseurs – heilig van overtuigd.
Daarvan mag je denken; ‘Lekker makkelijk; preken voor eigen parochie’. Maar vergis je niet. Dat vinden wij niet alleen. De wetenschap is er eensgezind over.”
Probleem niet doorschuiven
Het probleem van de lage financiële weerbaarheid van een hele grote groep gezinnen en bedrijven, is volgens Van der Linden een serieus probleem. Een probleem dat we niet op het – al volle – bordje van volgende generaties mogen leggen.
Van der Linden: “Uit onderzoek blijkt dat maar liefst vijftig procent van de Nederlandse huishoudens financieel ongezond is. En vergis u niet: dit betekent niet dat er bij die vijftig procent die wel financieel gezond is, geen winst valt te behalen. Want ook daar is nog genoeg ruimte voor verbetering. Uit hetzelfde onderzoek komt naar voren dat 1 op de 3 financieel gezonde mensen geen financiële plannen maakt. Een kwart heeft consumptieve schulden en van deze groep heeft een op de tien geen idee hoe hun schulden eruitzien. Ook zet een grote groep (ruim 40%) geen geld opzij als ze voor langere tijd geld overhouden. Dat zijn feiten! Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.”
Deze cijfers gaan niet ten goede keren als de bal te veel bij de consument wordt neergelegd, zoals volgens Van der Linden tegen beter weten in nog te vaak wordt geprobeerd. “De consument bij wie het nogal eens – zoals de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid schreef – aan ‘doenvermogen’ ontbreekt. Lang niet iedereen is in staat om zelfstandig een plan te maken, in actie te komen, dat vol te houden en om te gaan met verleidingen en tegenslag”, aldus Van der Linden.
Veel consumenten weten volgens hem heus wel dat ze met hun financiën aan de slag moeten, maar ze doen het niet. “Deels omdat ze er de urgentie niet van inzien, deels omdat ze niet beschikken over de competenties die nodig zijn voor financiële zelfredzaamheid en deels omdat ze niet weten wat ze niet weten. Ondertussen gaat de overheid wel uit van de zelfredzaamheid van consumenten.”
Zelfredzaamheid is een illusie
Van der Linden refereert aan een interview met Reinier van Zutphen in Adfiz Magazine. Daarin zegt de Nationale Ombudsman dat zelfredzaamheid een illusie is. “Dus, overheid, Consumentenbond en AFM, stop met het voor de gek houden van jezelf, burgers en bedrijven! De calculerende klant bestaat niet. En een nog grotere informatieload gaat niet bijdragen aan het maken van rationelere keuzes. Integendeel. Er is echte actie nodig: financieel advies. Advies verbetert het financieel gedrag van mensen. Daarbij gaat het niet om de keuze tussen twee producten, maar om bewustwording en inzicht in eigen wensen, mogelijkheden en risico’s. Advies helpt antwoorden te vinden op de vragen waar het echt om gaat.”
Het stoort Van der Linden dat de broodnodige vernieuwing zo langzaam gaat, omdat een deel van de politiek, de ministeries, de toezichthouders en de consumentenorganisaties steeds weer terugvalt op oude reflexen. “Het dringt misschien wel tot ze door, maar ze handelen er niet naar. Met andere woorden: ook hen ontbreekt het blijkbaar aan ‘doenvermogen’. Of in ieder geval aan het ‘de juiste dingen doenvermogen’.”
Blij met diplomaat als minister
In de week waarin een nieuw kabinet aan de slag is gegaan kon dat onderwerp niet ontbreken. Van der Linden is positief over de bagage die de nieuwe minister van Financiën meeneemt.
Van der Linden: “Op de voor onze sector belangrijke post van Financiën een minister die tijdens haar succesvolle carrière als diplomaat in staat is gebleken om mensen van verschillende gezindten en van divers pluimage aan tafel te krijgen. En met elkaar tot overeenstemming te laten komen. En dat stemt me hoopvol. Hoopvol voor een toekomst waarin Nederlandse gezinnen en bedrijven financieel weerbaarder zijn. Wij zijn én blijven bereid mee te denken en mee te werken; aan ons zal het niet liggen.”
Elke werkdag het belangrijkste financiële nieuws in uw mailbox? Meld u gratis aan voor InFinance Daily.
